Temperatures rise मार्च महिन्याच्या मध्यास महाराष्ट्र राज्यात उष्णतेची लाट अविरतपणे वाढत असल्याचे चित्र पाहायला मिळत आहे. विशेषतः विदर्भ आणि मराठवाड्यात तापमानाने कमाल केली असून चंद्रपूर आणि वर्धा येथे थर्मामीटरचा पारा ४१ अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचला आहे. या उष्णतेने सर्वसामान्य नागरिकांचे जनजीवन विस्कळित झाले आहे.
शासकीय हवामान विभागाच्या अहवालानुसार, अमरावती (४०.६), अकोला (४०.९), नागपूर (४०.४), सोलापूर (४०.३), बीड (३९.४), परभणी (३९), लातूर (३९), वाशिम (३९.८), भंडारा (३९), गडचिरोली (३९.४) आणि नंदुरबार (३९) या जिल्ह्यांमध्ये तापमानाचा पारा ३९ अंश सेल्सिअसच्या वर नोंदवला गेला आहे. दिवसभरात वाढणारी उष्णता आणि सूर्याची तीव्र किरणे यांमुळे नागरिकांना घराबाहेर पडणे कठीण होत आहे.
किनारपट्टीवर वाऱ्यामुळे काही प्रमाणात दिलासा
पश्चिमेकडून वाहणारे वारे आज-उद्या मध्य महाराष्ट्र आणि कोकण किनारपट्टीवर राहण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे कोकण किनारपट्टीवरील रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग आणि ठाणे जिल्ह्यात तापमान किंचित कमी होण्याची शक्यता असून वाऱ्याचा वेग वाढलेला जाणवेल. मात्र, हवामान विभागाच्या मते या वाऱ्यांमुळे वातावरणात कोणताही मोठा बदल होण्याची शक्यता नाही. तापमानाची सरासरी कमी होऊ शकते पण उष्णतेची तीव्रता कायम राहील.
राज्यभरात ढगाळ वातावरण
सध्या राज्यात अनेक ठिकाणी ढगाळ वातावरण पाहायला मिळत आहे. कोल्हापूर, सातारा, पुणे, सांगली, सोलापूर, अहिल्यानगर (औरंगाबाद), नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बीड, बुलढाणा, वाशिम, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, भंडारा, अमरावती इत्यादी जिल्ह्यांत आकाशात पांढरेशुभ्र ढग जमा झाले आहेत. विशेषतः नागपूरच्या उत्तरेकडील मध्य प्रदेश सीमेलगतच्या भागात रात्रीच्या वेळी हलक्या पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे, मात्र हा पाऊस अतिशय हलका असण्याची शक्यता आहे.
आगामी दिवसांचा हवामान अंदाज
१७-१८ मार्च: तापमान स्थिर, पावसाचा अंदाज नाही
हवामान विभागाचा अंदाज असा आहे की १७ आणि १८ मार्च या दोन दिवसांत राज्यात कोणत्याही भागात मोठा पाऊस पडण्याची शक्यता नाही. चंद्रपूरमध्ये उष्णतेची लाट कायम राहण्याची शक्यता असून तापमान ४० अंश सेल्सिअसच्या आसपास राहील. मराठवाडा आणि सोलापूर परिसरात तापमान ३८ ते ४० अंश सेल्सिअस राहण्याची शक्यता आहे.
विदर्भातील इतर भागांत उष्णतेची तीव्रता काहीशी कमी होण्याची शक्यता आहे. मध्य महाराष्ट्रात तापमान ३६ ते ३८ अंश सेल्सिअस, तर कोकण किनारपट्टीवर ३४ अंश सेल्सिअसपर्यंत राहण्याचा अंदाज आहे. विशेष म्हणजे १८ मार्चला सोलापूर आणि सांगली जिल्ह्यांत हलका ते मध्यम पाऊस किंवा गडगडाट होण्याची शक्यता हवामान विभागाने वर्तवली आहे.
१९ मार्च: वातावरणात बदल, काही भागांत पावसाची शक्यता
१९ मार्चपासून राज्यातील वातावरणात बदल होण्याची शक्यता आहे. पश्चिम विदर्भ आणि मराठवाड्यात तापमान पुन्हा ४० अंशांच्या वर जाऊ शकते. सोलापूर, धुळे, जळगाव, मालेगाव, पुणे, साताऱ्याच्या पूर्वेकडील भाग आणि विदर्भात तापमान ३८ ते ४० अंशांच्या दरम्यान राहील. पावसाबाबत बोलायचे तर, नागपूर, वर्धा, यवतमाळ, चंद्रपूर आणि गडचिरोली जिल्ह्यांसाठी येलो अलर्ट जारी करण्यात आला आहे. या भागांत सोसाट्याच्या वाऱ्यासह गडगडाटी पावसाचा इशारा देण्यात आला आहे.
हवामान तज्ज्ञ पंजाबराव डख यांच्या मते, १९ मार्चला नागपूर, भंडारा आणि गोंदिया जिल्ह्यांमध्ये हलक्या पावसाची शक्यता आहे, मात्र हा अंदाज लांबच्या कालावधीचा असल्याने काही प्रमाणात बदल होण्याची शक्यता आहे. त्याचबरोबर, नंदुरबार, धुळे, जळगाव आणि छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यांत हलका पाऊस आणि सौम्य गडगडाट होण्याची शक्यता हवामान विभागाने वर्तवली आहे.
२० मार्च: गडगडाटी पावसाची शक्यता, काही ठिकाणी गारपीट संभवते
२० मार्च रोजी राज्यात काही भागांत वाऱ्याच्या सोबत गडगडाटी पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. भंडारा, गोंदिया, गडचिरोली आणि चंद्रपूर जिल्ह्यांसाठी येलो अलर्ट जारी करण्यात आला आहे. या भागांत गडगडाटी पावसाचा अंदाज हवामान विभागाने दिला आहे. नागपूर, भंडारा, वर्धा, यवतमाळ, चंद्रपूर, गडचिरोली येथे मेघगर्जनेसह पाऊस होण्याची शक्यता असून काही ठिकाणी गारपीटही संभवते.
त्याचप्रमाणे, नांदेड, अमरावती, वाशिम, हिंगोली, अकोला, जालना, परभणी, कोल्हापूर, सिंधुदुर्ग, गोवा आणि बेळगाव सीमावर्ती भागातही स्थानिक वातावरण तयार झाल्यास हलका ते मध्यम स्वरूपाचा पाऊस पडू शकतो.
२१ मार्च ते २३ मार्च: पावसाची तीव्रता कमी होणार
२१ मार्चला भंडारा, गोंदिया, नागपूर, चंद्रपूर आणि गडचिरोली या भागांमध्ये गडगडाटी पाऊस किंवा गारपीट होण्याची शक्यता आहे. त्याचबरोबर, स्थानिक वातावरणामुळे वर्धा, अमरावती, नांदेड, लातूर आणि कोल्हापूरच्या आसपासच्या भागांतही पावसाची शक्यता नाकारता येत नाही.
२२ मार्चला पावसाची तीव्रता आणखी कमी होण्याची शक्यता आहे. फक्त गोंदिया आणि गडचिरोली जिल्ह्यांमध्ये काही भागांत पाऊस राहू शकतो. २३ मार्चला चंद्रपूर आणि भंडाऱ्याच्या काही भागांत स्थानिक वातावरण तयार झाल्यास हलक्या पावसाची शक्यता आहे.
शेतकऱ्यांसाठी सूचना
अवकाळी पावसामुळे उभ्या पिकांचे मोठे नुकसान होण्याची शक्यता असते. गहू, ज्वारी, हरभरा आणि फळपिके असलेल्या शेतकऱ्यांनी सावधगिरी बाळगावी. पाऊस पडण्याची शक्यता असल्यास पिके लवकरात लवकर कापून घ्यावीत. फळबागायतदारांनी वाऱ्यापासून फळझाडांचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य त्या उपाययोजना कराव्यात. गारपीटीचा इशारा असलेल्या भागातील शेतकऱ्यांनी विशेष खबरदारी घ्यावी.
आरोग्य सल्ला
उष्णतेच्या लाटेमुळे होणारे दुष्परिणाम टाळण्यासाठी नागरिकांनी काही सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. दुपारच्या वेळी शक्यतो घराबाहेर न पडणे, भरपूर पाणी पिणे, डोक्याला टोपी किंवा छत्री वापरणे आणि हलके, सैल कपडे घालणे हे उपाय अवलंबावेत. लहान मुले, वृद्ध आणि गर्भवती महिला यांनी विशेष काळजी घ्यावी. अतिउष्णतेमुळे त्वचेचे आजार, डोकेदुखी, चक्कर येणे अशा समस्या उद्भवू शकतात.
हवामान विभागाचा अंदाज हा नेहमीच बदलू शकतो. हे अंदाज लांबच्या कालावधीचे असल्यामुळे त्यात काही प्रमाणात बदल होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. पाऊस नेहमीच जिल्ह्याच्या सीमा ओलांडून पडू शकतो. त्यामुळे जर शेजारील जिल्ह्यात पाऊस पडत असेल तर आपल्या भागातही तो पडण्याची शक्यता आहे. नागरिकांनी हवामानाच्या सतत बदलणाऱ्या परिस्थितीची दखल घेऊन योग्य ती काळजी घ्यावी. अशाप्रकारे, महाराष्ट्रात उष्णतेच्या लाटेसोबतच अवकाळी पावसाचाही अंदाज वर्तवण्यात आला आहे.