senior citizens new GR अनिश्चित बाजारपेठेत सुरक्षित गुंतवणुकीचा शोध घेणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी, विशेषतः ज्येष्ठ नागरिकांसाठी, मुदत ठेवी (Fixed Deposits – FD) हा नेहमीच एक आकर्षक पर्याय राहिला आहे.
देशातील सरकारी आणि खाजगी बँका वेळोवेळी आपल्या मुदत ठेवींवरील व्याजदरांमध्ये सुधारणा करत असतात आणि विशेष योजना आणत असतात. या लेखात आपण भारतातील सर्वात मोठी सरकारी बँक स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) च्या विशेष मुदत ठेवी योजनांविषयी सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत, ज्या विशेषतः ज्येष्ठ नागरिकांसाठी फायदेशीर आहेत.
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी विशेष व्याजदर का?
भारतातील बहुतेक बँका ज्येष्ठ नागरिकांना सामान्य ग्राहकांपेक्षा जास्त व्याजदर देतात. याचे मुख्य कारण म्हणजे ज्येष्ठ नागरिकांना निवृत्तीनंतर नियमित उत्पन्नाचा स्त्रोत प्रदान करणे. निवृत्तीनंतर, बहुतेक ज्येष्ठ नागरिकांचे उत्पन्न कमी होते आणि त्यांना त्यांच्या बचतीवर अवलंबून राहावे लागते. अशा परिस्थितीत, जास्त व्याजदर त्यांच्या आर्थिक सुरक्षिततेला मदत करतात.
याशिवाय, ज्येष्ठ नागरिकांसाठी अशा विशेष योजना सामाजिक जबाबदारी म्हणून देखील पाहिल्या जातात. त्यांचे आयुष्य समाजासाठी योगदान देण्यात गेले आहे, आता समाजाने त्यांना काही प्रमाणात परतफेड करणे आवश्यक आहे.
SBI च्या विशेष FD योजना
अमृत कलश FD योजना – 400 दिवस
स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI) आपल्या करोडो ग्राहकांसाठी “अमृत कलश” नावाची विशेष FD योजना चालवत आहे. ही योजना 400 दिवसांच्या गुंतवणुकीसाठी आहे आणि यामध्ये:
- सर्वसामान्य ग्राहकांसाठी व्याजदर: 7.10 टक्के
- ज्येष्ठ नागरिकांसाठी व्याजदर: 7.60 टक्के (0.50 टक्के अतिरिक्त)
ही योजना त्या लोकांसाठी उत्तम आहे ज्यांना अल्पकालावधीसाठी पैसे गुंतवायचे आहेत आणि त्यावर चांगला परतावा मिळवायचा आहे.
444 दिवसांची विशेष FD योजना
SBI ची आणखी एक आकर्षक FD योजना 444 दिवसांसाठी आहे. या योजनेत:
- सर्वसामान्य ग्राहकांसाठी व्याजदर: 7.25 टक्के
- ज्येष्ठ नागरिकांसाठी व्याजदर: 7.75 टक्के (0.50 टक्के अतिरिक्त)
याचे वैशिष्ट्य म्हणजे 31 मार्च 2025 पर्यंत गुंतवणूकदार या योजनेत गुंतवणूक करू शकतात. उदाहरणार्थ, जर एखादा ज्येष्ठ नागरिक या योजनेत 10 लाख रुपये गुंतवतो, तर त्याला 444 दिवसांनंतर अंदाजे 10,77,500 रुपये मिळतील. म्हणजे अवघ्या 444 दिवसांत त्याला 77,500 रुपयांचा नफा होईल.
SBI FD मध्ये गुंतवणुकीचे फायदे
1. सुरक्षित गुंतवणूक
आजच्या अस्थिर बाजारपेठेत, FD हा गुंतवणुकीचा एक सुरक्षित मार्ग आहे. गुंतवणूक करताना मुळात गुंतवलेल्या रकमेची सुरक्षा ही पहिली प्राधान्यता असावी, आणि FD यात पूर्णपणे विश्वसनीय आहे.
Also Read:
लग्न झालेल्या मुलींना मिळणार १ लाख रुपये, बांधकाम कामगार योजने अंतर्गत construction worker scheme
2. ठराविक परतावा
FD मध्ये गुंतवणूक केल्यावर, गुंतवणूकदाराला आधीपासूनच माहित असते की कालावधी संपल्यावर त्याला किती रक्कम मिळणार आहे. हे त्यांच्या आर्थिक नियोजनासाठी फायदेशीर ठरते.
3. बँक डिपॉझिट इन्शुरन्स
भारतातील सर्व बँकांची ठेवी डिपॉझिट इन्शुरन्स अँड क्रेडिट गॅरंटी कॉर्पोरेशन (DICGC) द्वारे 5 लाख रुपयांपर्यंत विमा संरक्षित आहेत. म्हणजेच, जरी बँक अडचणीत आली तरी गुंतवणूकदाराची 5 लाख रुपयांपर्यंतची रक्कम सुरक्षित राहते.
4. लवचिक कालावधी
SBI सारख्या बँका विविध कालावधींसाठी FD पर्याय देतात. त्यामुळे गुंतवणूकदार त्यांच्या गरजेनुसार कालावधी निवडू शकतात.
5. कर्जासाठी तारण
FD चे एक महत्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे ते कर्ज घेण्यासाठी तारण म्हणून वापरता येते. SBI आपल्या FD वर 85-90% पर्यंत कर्ज देते. हे ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आणीबाणीच्या प्रसंगी उपयुक्त ठरू शकते.
6. विविध गुंतवणूक पर्याय
SBI चे FD 1,000 रुपयांपासून सुरू होतात, ज्यामुळे लहान बचतकर्त्यांसाठी देखील ते परवडणारे आहे. त्याचबरोबर, कोणतीही कमाल मर्यादा नाही, ज्यामुळे मोठ्या रकमेच्या गुंतवणूकदारांसाठी देखील हा आकर्षक पर्याय आहे.
7. ऑनलाइन सुविधा
SBI च्या डिजिटल प्लॅटफॉर्म – YONO वा नेट बँकिंगवरून ग्राहक घरबसल्या FD उघडू शकतात. हे विशेषतः ज्येष्ठ नागरिकांसाठी सोयीस्कर आहे, ज्यांना शारीरिक अडचणींमुळे बँकेत जाणे कठीण असू शकते.
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी विशेष सवलती
SBI ज्येष्ठ नागरिकांसाठी केवळ जास्त व्याजदरच नाही तर अन्य सवलतीही देते:
1. दंड माफी
बहुतेक बँका मुदतपूर्व पैसे काढल्यास दंड आकारतात. मात्र, SBI ज्येष्ठ नागरिकांना काही परिस्थितीत हा दंड माफ करते.
2. आयकर सवलती
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आयकर कायद्यांतर्गत अतिरिक्त कर सवलती उपलब्ध आहेत. 80 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या अति-ज्येष्ठ नागरिकांसाठी ही मर्यादा अधिक आहे.
3. TDS सवलती
जर एखाद्या आर्थिक वर्षात FD वरील व्याज 50,000 रुपयांपेक्षा कमी असेल, तर ज्येष्ठ नागरिक फॉर्म 15H भरून TDS वजावटीपासून सूट मिळवू शकतात.
FD मध्ये गुंतवणूक करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी
1. कर दायित्व
FD वरील व्याज पूर्णपणे करपात्र आहे आणि गुंतवणूकदाराच्या कर स्लॅबनुसार त्यावर कर भरावा लागतो. गुंतवणूक करण्यापूर्वी आपल्या एकूण करपात्र उत्पन्नावर विचार करणे महत्वाचे आहे.
2. महागाई दर
भारतातील वार्षिक महागाई दर सामान्यतः 4-6% च्या दरम्यान असतो. म्हणजेच, जर FD वरील व्याजदर महागाई दरापेक्षा कमी असेल, तर वास्तविक परतावा नकारात्मक होऊ शकतो. म्हणूनच, ज्येष्ठ नागरिकांनी अशा योजना निवडणे महत्वाचे आहे ज्या त्यांना महागाईपेक्षा जास्त परतावा देतात.
3. FD ची मुदत
गुंतवणूक करताना योग्य मुदत निवडणे महत्वाचे आहे. अल्पकालीन FD (1-3 वर्षे) आणि दीर्घकालीन FD (5+ वर्षे) यांच्या व्याजदरांमध्ये फरक असू शकतो. त्यामुळे आपल्या वित्तीय गरजांनुसार मुदत निवडावी.
4. कंपाउंडिंग फ्रिक्वेन्सी
कंपाउंडिंग म्हणजे व्याजावर व्याज मिळणे. बँका मासिक, त्रैमासिक, अर्धवार्षिक किंवा वार्षिक कंपाउंडिंग देऊ शकतात. जितकी जास्त कंपाउंडिंग फ्रिक्वेन्सी, तितका जास्त परतावा.
वित्तीय नियोजनात FD ची भूमिका
ज्येष्ठ नागरिकांसाठी, FD हे आर्थिक नियोजनाचा एक महत्वाचा भाग असू शकतो, परंतु संपूर्ण पोर्टफोलिओ FD मध्येच ठेवणे योग्य नाही. विविधीकरण महत्वाचे आहे. बँकेच्या FD सोबतच, ज्येष्ठ नागरिक खालील गोष्टींचा विचार करू शकतात:
1. पोस्ट ऑफिस योजना
भारतीय पोस्ट ऑफिसच्या सीनियर सिटिझन सेव्हिंग्स स्कीम (SCSS) मध्ये ज्येष्ठ नागरिकांना आकर्षक व्याजदर मिळतो.
2. प्रधानमंत्री वय वंदना योजना (PMVVY)
ही सरकारी योजना विशेषतः ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आहे आणि त्यांना नियमित उत्पन्न प्रदान करते.
3. म्युच्युअल फंड्स
काही कमी जोखमीचे म्युच्युअल फंड्स, विशेषतः डेट फंड्स, FD पेक्षा जास्त परतावा देऊ शकतात, पण जोखीम थोडी जास्त असू शकते.
वित्तीय सुरक्षिततेची आवश्यकता असलेल्या ज्येष्ठ नागरिकांसाठी, SBI च्या विशेष FD योजना एक उत्तम गुंतवणूक पर्याय आहेत. 400 दिवसांची अमृत कलश योजना आणि 444 दिवसांची विशेष योजना या दोन्ही योजना ज्येष्ठ नागरिकांना आकर्षक परतावा देतात. 7.60% आणि 7.75% चे व्याजदर हे वर्तमान महागाई दराच्या तुलनेत चांगले आहेत, ज्यामुळे वास्तविक परतावा सकारात्मक राहतो.
अंतिमतः, ज्येष्ठ नागरिकांनी त्यांच्या गरजा, वित्तीय लक्ष्ये आणि जोखीम सहनशीलता लक्षात घेऊन गुंतवणूक करावी. योग्य आर्थिक नियोजनासाठी, एखाद्या वित्तीय सल्लागाराचा सल्ला घेणे फायदेशीर ठरू शकते.
SBI च्या या विशेष FD योजना 31 मार्च 2025 पर्यंत उपलब्ध आहेत, त्यामुळे इच्छुक गुंतवणूकदारांनी या संधीचा लवकरात लवकर फायदा घ्यावा.
