ration cards will get राज्य सरकारने अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक महिलांसाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना सुरू केली आहे, ज्याअंतर्गत त्यांना मोफत साड्या वितरित केल्या जात आहेत. या योजनेमुळे राज्यभरातील अनेक महिलांना लाभ होत आहे, परंतु वितरण प्रक्रियेत काही अडचणी येत असल्याचे दिसून येते. या लेखात आपण या योजनेची संपूर्ण माहिती, पात्र लाभार्थी, वितरण प्रक्रिया आणि सद्यस्थितीबद्दल जाणून घेणार आहोत.
महिलांच्या सबलीकरणासाठी राज्य आणि केंद्र सरकार विविध योजना राबवत असतात. महाराष्ट्रातही अनेक महिला-केंद्रित योजना कार्यरत आहेत, जसे की माझी कन्या भाग्यश्री योजना, लाडकी लेक योजना आणि मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना. या योजनांच्या माध्यमातून महिलांना आर्थिक मदत पुरवली जाते. त्याचप्रमाणे, सरकारने अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक महिलांसाठी मोफत साडी वितरण योजना सुरू केली आहे.
राज्य सरकारने होळी सणानिमित्त अंत्योदय गटातील ‘लाडक्या बहिणीं’ना साड्यांचे गिफ्ट देण्याचे जाहीर केले होते. या योजनेंतर्गत अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक कुटुंबांतील महिलांना स्वस्त धान्य दुकानांमधून एक साडी मोफत देण्यात येत आहे. गेल्या वर्षीही अशीच योजना राबवण्यात आली होती, आणि यावर्षीही होळी सणानिमित्त साड्यांचे वाटप करण्याचा निर्णय सरकारने घेतला.
पात्र लाभार्थी
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी महिलांना अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक असणे आवश्यक आहे. अंत्योदय अन्न योजनेंतर्गत येणाऱ्या गरीबीरेषेखालील कुटुंबांतील महिलांनाच या योजनेचा लाभ मिळतो. राज्यातील सर्व जिल्ह्यांमध्ये ही योजना लागू आहे.
वितरण प्रक्रिया
साड्यांचे वितरण रास्त भाव दुकानांच्या (रेशन दुकानांच्या) माध्यमातून केले जात आहे. सरकारने सहकार, पणन व वस्त्रोद्योग विभागाद्वारे राज्य यंत्रमाग महामंडळाला साड्यांचा पुरवठा करण्याचे आदेश दिले होते. महामंडळाने राज्यातील गोदामांपर्यंत साड्यांचा पुरवठा केला, आणि तेथून स्थानिक रास्त भाव दुकानांना साड्या पुरवण्यात आल्या.
योजनेनुसार, साड्यांचे वितरण २६ जानेवारी ते होळी दरम्यान करण्याबाबत निश्चित करण्यात आले होते. त्यानुसार राज्यातील प्रत्येक तालुक्यातील प्रत्येक गावातील रास्तभाव दुकानापर्यंत विहित वेळेत साड्या पोहोचतील याची दक्षता घेण्याची जबाबदारी शासनाने दिली होती.
Also Read:
SBI चे पर्सनल लोन घेणे झाले स्वस्त, 5 लाखांच्या कर्जावर इतका EMI भरावा लागणार personal loan from SBI
मात्र प्रत्यक्षात, वितरणाची प्रक्रिया अपेक्षेपेक्षा संथगतीने सुरू आहे. होळी (१३ मार्च) आणि धुलीवंदन (१४ मार्च) आटोपल्यानंतर आणि एप्रिल महिना अर्धा संपल्यानंतरही, ११ एप्रिल पर्यंत एकूण पात्र लाभार्थी ४५ हजार ६६४ पैकी केवळ २५ हजार ४०० लाभार्थी महिलांनाच साड्यांचे वाटप करण्यात आले आहे. अजूनही २० हजार २६४ लाभार्थी महिलांना साड्यांचे वाटप झालेले नाही.
आकडेवारीनुसार, एकूण ५५.६२ टक्के महिलांनाच आजपर्यंत साड्यांचे वाटप झाले आहे. तालुकानिहाय वाटपाची टक्केवारी पुढीलप्रमाणे आहे:
- अकोला शहर: ४४.९१ टक्के
- अकोला ग्रामीण: ८० टक्के
- अकोट: ३८ टक्के
- बाळापूर: ९३.६३ टक्के
- बार्शीटाकळी: ६५.३६ टक्के
- मूर्तिजापूर: २६.०८ टक्के
- पातूर: ७४.५४ टक्के
- तेल्हारा: ४४.०३ टक्के
जिल्हानिहाय लाभार्थी संख्या
जिल्ह्यातील एकूण ४५ हजारांवर महिला लाभार्थी साड्यांसाठी पात्र आहेत. त्यांची विभागणी पुढीलप्रमाणे आहे:
- अकोला तालुका: ६७१० लाभार्थी
- अकोला शहर: २०२९ लाभार्थी
- अकोट: ६७१४ लाभार्थी
- बाळापूर: ५५८९ लाभार्थी
- बार्शीटाकळी: ७२३५ लाभार्थी
- मूर्तिजापूर: ६१८१ लाभार्थी
- पातूर: ५०९७ लाभार्थी
- तेल्हारा: ६०९८ लाभार्थी
महिनानिहाय वाटप स्थिती
साड्यांचे वाटप फेब्रुवारी महिन्यात सुरू झाले, परंतु मार्च महिन्यात वाटपाचा वेग वाढला. तालुकानिहाय वाटपाची स्थिती पुढीलप्रमाणे आहे:
- अकोला: फेब्रुवारी – ८७, मार्च – ३९१०, एप्रिल – २४
- अकोला शहर: फेब्रुवारी – ०६, मार्च – ८२२, एप्रिल – ८०
- अकोट: फेब्रुवारी – १५, मार्च – २६५२, एप्रिल – ०१
- बाळापूर: फेब्रुवारी – ११, मार्च – ४४१२, एप्रिल – ०४
- बार्शीटाकळी: फेब्रुवारी – ४२, मार्च – ३८८४, एप्रिल – ३६४
- मूर्तिजापूर: फेब्रुवारी – १२, मार्च – २०९२, एप्रिल – २७
- पातूर: फेब्रुवारी – ०८, मार्च – ३९२८, एप्रिल – ०५
- तेल्हारा: फेब्रुवारी – १७, मार्च – २९९६, एप्रिल – ०१
सर्व जिल्ह्यांमध्ये मिळून फेब्रुवारी महिन्यात १९८, मार्च महिन्यात २४६९६ आणि एप्रिल महिन्यात ५०६ साड्यांचे वाटप करण्यात आले.
या योजनेमागील मुख्य उद्देश अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक गरीब महिलांना सण-उत्सवानिमित्त नवीन वस्त्र उपलब्ध करून देणे आहे. साडी हे भारतीय महिलांचे पारंपारिक पोशाख असून, विशेषतः सणासुदीच्या दिवशी नवीन साडी नेसणे हा आनंदाचा क्षण असतो. परंतु आर्थिक परिस्थिती नसल्यामुळे अनेक महिलांना नवीन साडी घेणे परवडत नाही. अशा परिस्थितीत, सरकारच्या या योजनेमुळे गरीब महिलांना सणासुदीला नवीन साडी मिळणे शक्य होत आहे.
उशिरा वाटपामागील कारणे
साड्यांचे वाटप उशिरा होण्यामागे अनेक कारणे असू शकतात. प्रशासकीय प्रक्रियेत विलंब, साड्यांच्या पुरवठ्यात अडचणी, रास्त भाव दुकानदारांचा अपुरा सहभाग, किंवा लाभार्थ्यांपर्यंत योजनेची माहिती न पोहोचणे यासारखी कारणे असू शकतात. याशिवाय, निवडणूक आचारसंहिता लागू असल्यामुळेही काही ठिकाणी वाटप थांबवावे लागले असण्याची शक्यता आहे.
लाभार्थ्यांसाठी मार्गदर्शन
ज्या महिलांना अद्याप साडी मिळालेली नाही, त्यांनी पुढील पद्धतीने प्रयत्न करू शकतात:
- आपल्या स्थानिक रास्त भाव दुकानात जाऊन चौकशी करा.
- आपल्या अंत्योदय शिधापत्रिकेची (रेशन कार्डची) प्रत सोबत न्या.
- तहसील कार्यालयात जाऊन योजनेबद्दल अधिक माहिती घ्या.
- ग्रामपंचायत कार्यालय किंवा नगरपालिका/महानगरपालिका कार्यालयात संपर्क साधा.
राज्य सरकारने राबवलेली मोफत साडी वाटप योजना ही अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक महिलांसाठी एक आनंदाची बातमी आहे. या योजनेमुळे गरीब महिलांना सण-उत्सवात नवीन साडी नेसण्याची संधी मिळत आहे. मात्र वाटप प्रक्रियेत येणाऱ्या अडचणींमुळे अनेक पात्र लाभार्थ्यांना अद्याप साड्या मिळालेल्या नाहीत. सरकार आणि प्रशासनाने वाटप प्रक्रिया वेगवान करण्यासाठी विशेष प्रयत्न करणे गरजेचे आहे, जेणेकरून सर्व पात्र महिलांना या योजनेचा लाभ घेता येईल.
अशा प्रकारे, रेशन कार्डवर महिलांना मिळणाऱ्या मोफत साड्यांची योजना ही सरकारच्या महिला सबलीकरणाच्या धोरणाचा एक भाग आहे. या योजनेमुळे अंत्योदय गटातील महिलांमध्ये आनंदाचे वातावरण निर्माण झाले आहे, आणि भविष्यात अशा अनेक योजना येण्याची अपेक्षा आहे.