provide free sewing machines महिलांच्या सशक्तिकरणासाठी केंद्र आणि राज्य सरकार विविध योजना राबवत असतात. त्यापैकीच एक महत्त्वपूर्ण योजना म्हणजे मोफत शिलाई मशीन योजना. या योजनेद्वारे महिलांना स्वावलंबी बनण्याची संधी मिळते.
प्रत्येक महिलेला आर्थिक स्वातंत्र्य मिळावे, स्वतःच्या पायावर उभे राहता यावे या उद्देशाने ही योजना राबवली जात आहे. आज आपण या लेखामध्ये पीएम विश्वकर्मा योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या मोफत शिलाई मशीन योजनेबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.
मोफत शिलाई मशीन योजना: ओळख
मोफत शिलाई मशीन योजना २०२५ ही पीएम विश्वकर्मा योजनेच्या अंतर्गत राबवली जात आहे. या योजनेद्वारे महिलांना रोजगाराची संधी उपलब्ध करून दिली जाते. महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी शिलाई मशीन दिली जाते. त्याचबरोबर त्यांना १५,००० रुपयांपर्यंत आर्थिक सहाय्य देखील दिले जाते.
मोफत शिलाई मशीन योजनेचे उद्दिष्ट
या योजनेची मुख्य उद्दिष्टे खालीलप्रमाणे आहेत:
१. आर्थिक सबलीकरण: आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल असलेल्या महिलांना स्वयंरोजगाराची संधी उपलब्ध करून देणे.
२. आत्मनिर्भरता: महिलांना आत्मनिर्भर बनवणे, जेणेकरून त्या कुटुंबाच्या आर्थिक जबाबदाऱ्या सक्षमपणे पेलू शकतील.
३. उत्पन्न वाढ: शिलाई मशीनद्वारे महिलांना रोजगार मिळून त्यांचे उत्पन्न वाढवणे.
४. कर्जमुक्ती: शिलाई मशीन खरेदीसाठी बँकेकडून किंवा खाजगी संस्थांकडून कर्ज घेण्याची आवश्यकता टाळणे.
५. कौशल्य विकास: महिलांमधील शिवणकामाच्या कौशल्याला वाव देणे.
मोफत शिलाई मशीन योजनेचे फायदे
या योजनेमुळे महिलांना अनेक फायदे होतात:
१. मोफत शिलाई मशीन: आर्थिकदृष्ट्या गरीब असलेल्या महिलांना मोफत शिलाई मशीन मिळते.
२. आर्थिक मदत: योजनेअंतर्गत महिलांना १५,००० रुपयांपर्यंत आर्थिक सहाय्य मिळते.
३. आर्थिक स्थिती सुधारणे: शिवणकामातून महिला आपल्या कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती सुधारू शकतात.
४. आत्मनिर्भरता: महिलांना स्वतःचा छोटासा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी मिळते.
५. कर्जमुक्ती: शिलाई मशीन खरेदीसाठी कर्ज घेण्याची गरज पडत नाही.
६. कौशल्य विकास: महिलांच्या शिवणकौशल्याला प्रोत्साहन मिळते.
७. समाजात सन्मान: आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी झाल्यामुळे महिलांना समाजात सन्मान मिळतो.
८. आत्मविश्वास: स्वतःचा व्यवसाय चालवल्यामुळे महिलांमध्ये आत्मविश्वास वाढतो.
मोफत शिलाई मशीन योजनेसाठी पात्रता निकष
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही पात्रता निकष आहेत:
१. निवासी: अर्जदार महिला महाराष्ट्रातील रहिवासी असावी.
२. वयोमर्यादा: अर्जदार महिलेचे वय ४० वर्षांपेक्षा कमी असावे.
३. आर्थिक स्थिती: महिलेचे वार्षिक उत्पन्न २,००,००० रुपयांपेक्षा कमी असावे.
४. बीपीएल: दारिद्र्य रेषेखालील कुटुंबातील महिलांना प्राधान्य दिले जाते.
५. अन्य योजना: अन्य सरकारी योजनांचा लाभ घेतलेल्या महिलांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
६. सरकारी नोकरी: कुटुंबात सरकारी नोकरी असलेल्या महिलांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
७. लिंग: फक्त महिला अर्जदार या योजनेसाठी पात्र आहेत.
८. शिवणकौशल्य: अर्जदार महिलेकडे शिवणकामाचे किमान कौशल्य असणे आवश्यक आहे.
मोफत शिलाई मशीन योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
१. आधार कार्ड: सरकारी ओळखपत्र म्हणून आधार कार्ड अनिवार्य आहे.
२. पॅन कार्ड: आर्थिक व्यवहारांसाठी पॅन कार्ड आवश्यक आहे.
३. बँक खाते विवरण: अनुदान थेट बँक खात्यात जमा होत असल्याने बँक पासबुकची प्रत आवश्यक आहे.
४. पत्त्याचा पुरावा: राहण्याच्या ठिकाणाचा पुरावा म्हणून रेशन कार्ड, वीज बिल, पाणी बिल इत्यादींपैकी कोणतेही एक.
५. जात प्रमाणपत्र: महिलेचे जात प्रमाणपत्र.
६. बीपीएल कार्ड: दारिद्र्य रेषेखालील असल्याचा पुरावा.
७. उत्पन्न प्रमाणपत्र: महिलेचे वार्षिक उत्पन्न २,००,००० रुपयांपेक्षा कमी असल्याचा पुरावा.
८. पासपोर्ट आकाराचा फोटो: अलीकडील काळातील पासपोर्ट आकाराचा फोटो.
९. स्वाक्षरी: अर्जदाराची स्वाक्षरी.
१०. शिवणकौशल्य प्रमाणपत्र: शिवणकामाचे प्रशिक्षण घेतल्याचे प्रमाणपत्र असल्यास त्याची प्रत.
मोफत शिलाई मशीन योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया
या योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी दोन पद्धती आहेत:
१. ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया:
१. सर्वप्रथम पीएम विश्वकर्मा योजनेच्या अधिकृत वेबसाईट https://pmvishwakarma.gov.in/ वर जा.
२. होमपेजवर ‘नवीन नोंदणी’ या पर्यायावर क्लिक करा.
३. त्यानंतर आवश्यक माहिती भरा – आधार क्रमांक, मोबाईल नंबर, नाव, पत्ता इत्यादी.
४. आवश्यक कागदपत्रांची स्कॅन कॉपी अपलोड करा.
५. ‘सबमिट’ बटनावर क्लिक करा.
६. आपला अर्ज क्रमांक जतन करून ठेवा.
२. ऑफलाईन अर्ज प्रक्रिया:
१. जवळच्या CSC (कॉमन सर्व्हिस सेंटर) मध्ये जा.
२. तेथे मोफत शिलाई मशीन योजनेचा अर्ज फॉर्म विचारा.
३. फॉर्म भरून आवश्यक कागदपत्रांसह CSC कर्मचाऱ्याकडे जमा करा.
४. त्यांच्याकडून पावती घ्या व अर्ज क्रमांक जतन करून ठेवा.
अर्ज स्थिती तपासण्याची प्रक्रिया
आपला अर्ज मंजूर झाला आहे की नाही हे तपासण्यासाठी:
१. पीएम विश्वकर्मा योजनेच्या अधिकृत वेबसाईटवर जा.
२. ‘अर्ज स्थिती तपासा’ या पर्यायावर क्लिक करा.
३. आपला अर्ज क्रमांक व मोबाईल नंबर टाका.
४. ‘स्थिती तपासा’ बटनावर क्लिक करा.
५. आपल्या अर्जाची सद्यस्थिती दिसेल.
लाभार्थी निवड प्रक्रिया
लाभार्थींची निवड खालील निकषांवर आधारित असते:
१. बीपीएल कुटुंब: दारिद्र्य रेषेखालील कुटुंबातील महिलांना प्राधान्य.
२. एकल महिला: विधवा, घटस्फोटित, अविवाहित महिलांना प्राधान्य.
३. दिव्यांग महिला: दिव्यांग महिलांना प्राधान्य.
४. आदिवासी व मागासवर्गीय महिला: अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती व इतर मागासवर्गीय महिलांना प्राधान्य.
५. शिवणकौशल्य: शिवणकामाचे प्रमाणपत्र असलेल्या महिलांना प्राधान्य.
ही योजना पीएम विश्वकर्मा योजनेअंतर्गत राबवली जात आहे. सर्व पात्र लाभार्थींची यादी मंजूर झाल्यानंतर, त्यांना शिलाई मशीन व आर्थिक सहाय्य देण्यात येते. शिलाई मशीन वितरण समारंभ विविध जिल्ह्यांमध्ये आयोजित केले जातात. योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी जिल्हा महिला व बालविकास अधिकारी यांची नेमणूक केली जाते.
मोफत शिलाई मशीन योजना २०२५ ही महिलांच्या सशक्तिकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेद्वारे महिलांना स्वावलंबी बनण्याची संधी मिळते. त्यामुळे त्या आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होतात आणि कुटुंबाला आर्थिक आधार देऊ शकतात. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पात्र महिलांनी लवकरात लवकर अर्ज करावा व स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याच्या या संधीचा फायदा घ्यावा.
पीएम विश्वकर्मा योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या या मोफत शिलाई मशीन योजनेचा लाभ घेऊन अनेक महिला आज यशस्वी उद्योजिका बनल्या आहेत. त्यांनी न केवळ स्वतःच्या जीवनात बदल घडवून आणला आहे, तर इतर महिलांनाही प्रेरणा दिली आहे. आपणही या योजनेचा लाभ घेऊन स्वावलंबी बनू शकता.
संपर्क माहिती
अधिक माहितीसाठी खालील माध्यमातून संपर्क साधा:
- वेबसाईट: https://pmvishwakarma.gov.in/
- हेल्पलाइन नंबर: १८०० XXX XXXX
- ईमेल: [email protected]
- जवळच्या CSC केंद्रात संपर्क साधा