LIC vima sakhi yojana महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी केंद्र आणि राज्य सरकारकडून विविध योजना राबविल्या जात आहेत. अशीच एक महत्त्वपूर्ण योजना म्हणजे ‘विमा सखी योजना’, जी महिलांना आर्थिक स्वावलंबी बनवण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेद्वारे महिलांना दरमहा 7,000 रुपये मिळवण्याची संधी उपलब्ध होत आहे, जी त्यांच्या आर्थिक विकासासाठी महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे.
विमा सखी योजना:
भारतीय जीवन विमा महामंडळाने (एलआयसी) सुरू केलेली ‘विमा सखी योजना’ ही महिलांसाठी विशेष संधी आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश महिलांना विमा क्षेत्रात व्यावसायिक संधी उपलब्ध करून देणे आणि त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सशक्त बनवणे हा आहे. विमा क्षेत्रात महिलांचा सहभाग वाढवून त्यांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी ही योजना विशेष महत्त्वाची आहे.
ही योजना केवळ महिलांसाठीच आहे, जी त्यांना विमा एजंट म्हणून कारकीर्द घडवण्याची संधी देते. महिलांना प्रशिक्षण देणे, त्यांना विमा उद्योगातील कौशल्ये शिकवणे आणि त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा करणे हे या योजनेचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे.
योजनेची पात्रता: कोण अर्ज करू शकते?
विमा सखी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी विशिष्ट पात्रता निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- वयोमर्यादा: अर्जदार महिलेचे वय 17 ते 70 वर्षांदरम्यान असावे. ही वयोमर्यादा महिलांना दीर्घकाळ या व्यवसायात कार्यरत राहण्याची संधी देते.
- शैक्षणिक अर्हता: किमान दहावी पास असणे आवश्यक आहे. उच्च शिक्षण असलेल्या महिलांना अधिक संधी उपलब्ध होऊ शकतात. विशेषतः पदवीधर महिलांना डेव्हलपमेंट ऑफिसर पदावर काम करण्याची संधी मिळू शकते.
- महिला उमेदवार: ही योजना फक्त महिलांसाठीच आहे, त्यामुळे केवळ महिला उमेदवारच या योजनेसाठी अर्ज करू शकतात.
आर्थिक सहाय्य: स्टायपेंड आणि कमिशन
विमा सखी योजनेत सामील झालेल्या महिलांना तीन वर्षांच्या कालावधीत एकूण दोन लाख रुपयांपर्यंतचे स्टायपेंड मिळते. या योजनेअंतर्गत तीन वर्षांसाठी स्टायपेंडची रचना खालीलप्रमाणे आहे:
- पहिले वर्ष: प्रति महिना 7,000 रुपये (वार्षिक 84,000 रुपये)
- दुसरे वर्ष: प्रति महिना 6,000 रुपये (वार्षिक 72,000 रुपये)
- तिसरे वर्ष: प्रति महिना 5,000 रुपये (वार्षिक 60,000 रुपये)
या स्टायपेंडव्यतिरिक्त, विमा सखींना त्यांच्या कामगिरीच्या आधारे अतिरिक्त कमिशनही मिळते. त्यांनी विकलेल्या विमा पॉलिसींवर आधारित हे कमिशन त्यांच्या उत्पन्नात भर घालते. या पद्धतीने, एका महिलेला स्टायपेंड आणि कमिशन मिळून दरमहा चांगले उत्पन्न प्राप्त होऊ शकते.
कामगिरीवर आधारित मूल्यांकन
दुसऱ्या आणि तिसऱ्या वर्षासाठी स्टायपेंड मिळवण्यासाठी विशिष्ट अटींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे. पहिल्या वर्षात विकलेल्या विमा पॉलिसींपैकी किमान 65% पॉलिसी दुसऱ्या वर्षातही सक्रिय असणे आवश्यक आहे. या अटीची पूर्तता केल्यावरच महिलांना दुसऱ्या आणि तिसऱ्या वर्षाचे स्टायपेंड मिळते.
ही अट महिलांना केवळ विमा पॉलिसी विकण्यापेक्षा ग्राहकांशी दीर्घकालीन संबंध प्रस्थापित करण्यासाठी प्रोत्साहित करते. त्यामुळे त्या उत्तम ग्राहक सेवा देण्याकडे लक्ष केंद्रित करतात आणि विमा क्षेत्रात आपली प्रतिष्ठा वाढवतात.
प्रशिक्षण आणि विकास: कौशल्य निर्माण
विमा सखी योजनेचा एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे महिलांना दिले जाणारे विशेष प्रशिक्षण. या तीन वर्षांच्या प्रशिक्षण कार्यक्रमात महिलांना विमा क्षेत्रातील महत्त्वाच्या पैलूंची ओळख करून दिली जाते:
Also Read:
लग्न झालेल्या मुलींना मिळणार १ लाख रुपये, बांधकाम कामगार योजने अंतर्गत construction worker scheme
- तांत्रिक ज्ञान: विमा उत्पादने, पॉलिसी अटी, नियम आणि कायदेशीर बाबी यांचे प्रशिक्षण.
- व्यवहार कौशल्ये: ग्राहकांशी संवाद साधणे, विक्री कौशल्ये आणि नेतृत्व क्षमता विकसित करणे.
- ग्राहक सेवा: ग्राहकांना योग्य सल्ला देणे, त्यांच्या गरजा ओळखणे आणि त्यांना योग्य विमा उत्पादने सुचवणे.
प्रशिक्षणादरम्यान, विमा सखी एलआयसी एजंट म्हणून काम करू शकतात, जे त्यांना व्यावहारिक अनुभव मिळवण्यास मदत करते. तीन वर्षांचे प्रशिक्षण पूर्ण केल्यानंतर, त्या पूर्णवेळ विमा एजंट म्हणून स्वतंत्रपणे काम करू शकतात किंवा एलआयसीमध्ये विविध पदांवर काम करण्याची संधी मिळवू शकतात.
अर्ज प्रक्रिया: कसे अर्ज करावे?
विमा सखी योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:
- अधिकृत वेबसाइट भेट: एलआयसीच्या अधिकृत वेबसाइट (licindia) वर जाऊन विमा सखी योजनेच्या पृष्ठावर भेट द्या.
- आवश्यक कागदपत्रे: अर्ज करण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
- वयाचा पुरावा (जन्म दाखला/आधार कार्ड)
- शैक्षणिक पात्रतेचे प्रमाणपत्र (किमान दहावी पास)
- पत्ता पुरावा (आधार कार्ड/मतदार ओळखपत्र)
- पॅन कार्ड
- पासपोर्ट आकाराचे फोटो
- बँक खात्याचे तपशील
- अर्ज सादर करणे: ऑनलाइन किंवा एलआयसीच्या स्थानिक कार्यालयात जाऊन अर्ज सादर करता येतो.
- मुलाखत आणि निवड: अर्ज स्वीकारल्यानंतर, उमेदवारांची मुलाखत घेतली जाते आणि त्यांची पात्रता तपासली जाते. निवड झाल्यानंतर, प्रशिक्षण सुरू होते.
योजनेचे फायदे: महिलांसाठी विशेष संधी
विमा सखी योजना महिलांसाठी अनेक फायदे घेऊन येते:
- आर्थिक स्वावलंबन: नियमित उत्पन्नाच्या माध्यमातून महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळते.
- व्यावसायिक विकास: विमा क्षेत्रात कारकीर्द घडवण्याची संधी, जे एक स्थिर आणि वाढत्या क्षेत्रात आहे.
- कौशल्य विकास: विमा, वित्त, संवाद कौशल्ये आणि विक्री तंत्रांमध्ये प्रशिक्षण.
- लवचिक कामाचे तास: विमा एजंट म्हणून, महिला स्वतःच्या वेळेनुसार काम करू शकतात, जे घरगुती जबाबदाऱ्यांसह संतुलन राखण्यात मदत करते.
- सामाजिक प्रतिष्ठा: समाजात विमा सल्लागार म्हणून मान्यता आणि सन्मान.
- उद्योजकता संधी: स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी.
ग्रामीण भागातील महिलांसाठी विशेष महत्त्व
विमा सखी योजना विशेषकरून ग्रामीण भागातील महिलांसाठी फायदेशीर आहे. ग्रामीण भागात रोजगाराच्या संधी मर्यादित असतात, परंतु ही योजना ग्रामीण महिलांना आर्थिक स्वावलंबी बनवण्याची संधी देते. त्या आपल्या गावातच राहून विमा क्षेत्रात काम करू शकतात आणि स्थानिक लोकांना विमा सेवा पुरवू शकतात.
ग्रामीण भागात विमा जागरूकता वाढवण्यात विमा सखींची भूमिका महत्त्वाची ठरते. त्या ग्रामीण समुदायांना विम्याचे महत्त्व समजावून सांगतात आणि त्यांना योग्य विमा उत्पादने निवडण्यास मदत करतात.
सशक्तीकरणाचा मार्ग
विमा सखी योजना ही केवळ एक रोजगार संधी नाही, तर महिलांच्या सशक्तीकरणाचा एक महत्त्वपूर्ण मार्ग आहे. या योजनेद्वारे महिलांना वित्तीय स्वातंत्र्य, व्यावसायिक विकास आणि समाजात सन्मानाचे स्थान मिळते. शिक्षण, प्रशिक्षण आणि आर्थिक सहाय्याच्या माध्यमातून, ही योजना महिलांना स्वावलंबी बनवण्याचे उद्दिष्ट साध्य करते.
महाराष्ट्रातील महिलांनी या संधीचा लाभ घेऊन आपले आर्थिक भविष्य उज्ज्वल करावे आणि इतर महिलांनाही प्रेरणा द्यावी. विमा सखी योजना महिलांना घरातून बाहेर पडून व्यावसायिक क्षेत्रात आपले स्थान निर्माण करण्याची एक उत्तम संधी आहे.
महिलांना आर्थिक सुरक्षितता आणि सशक्तीकरणाच्या दिशेने नेणारी ही योजना खरोखरच महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे, जी महिलांच्या विकासाला चालना देईल आणि त्यांना आत्मनिर्भर बनवेल.
