Ladki Bahin Yojana Beneficiary Status महाराष्ट्र सरकारने लाडकी बहीण योजनेसाठी नवीन निकष लागू केले असून, हजारो महिलांना योजनेतून वगळण्याची प्रक्रिया सुरू केली आहे. या नवीन निकषांमुळे अनेक महिला आता योजनेसाठी अपात्र ठरणार आहेत. सरकारच्या म्हणण्यानुसार, आर्थिकदृष्ट्या सक्षम असलेल्या महिला देखील या योजनेचा लाभ घेत आहेत, त्यामुळे खरोखरच गरजू महिलांपर्यंत योजनेचा लाभ पोहोचत नाही.
लाडकी बहीण योजना:
महाराष्ट्रातील सर्वात लोकप्रिय योजनांपैकी एक असलेली मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना ही तत्कालीन मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या कार्यकाळात सुरू करण्यात आली होती. या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये देण्यात येतात. विधानसभा निवडणुकीपूर्वी सुरू करण्यात आलेल्या या योजनेमुळे महायुती सरकारला निवडणुकीत मोठा फायदा झाल्याचे मानले जाते.
परंतु आता सरकारला असे आढळून आले आहे की, ज्या आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत आणि मागास महिलांसाठी ही योजना आहे, त्यापेक्षा अधिक उत्पन्न असलेल्या आणि आर्थिकदृष्ट्या सक्षम महिला सुद्धा या योजनेचा लाभ घेत आहेत. त्यामुळे सरकारने आता नवीन निकष लागू केले आहेत, ज्यामुळे लाखो महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरणार आहेत.
नवीन निकष काय आहेत?
सरकारने लाडकी बहीण योजनेसाठी जे नवीन निकष लागू केले आहेत ते पुढीलप्रमाणे:
- शेतीची मर्यादा: लाडकी बहीण योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलेच्या नावावर ५ एकरपेक्षा जास्त शेती नसावी. जर एखाद्या महिलेच्या नावावर ५ एकरपेक्षा जास्त शेतजमीन असेल तर ती या योजनेसाठी अपात्र ठरेल.
- शासकीय नोकरी: लाभार्थी महिला जर शासकीय नोकरीत असेल तर तिला या योजनेचा लाभ मिळणार नाही. शासकीय नोकरीत असलेल्या महिलांना नियमित पगार मिळत असल्याने त्यांना या योजनेतून वगळण्यात येणार आहे.
- चारचाकी वाहन: महिलेच्या नावावर जर चारचाकी वाहन असेल तर ती महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरेल. जर अशा महिला आधीपासून योजनेचा लाभ घेत असतील तर त्यांना आता योजनेतून बाहेर काढण्यात येणार आहे.
- कुटुंबातील चारचाकी वाहन: लाडकी बहीण योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलेच्या पती किंवा सासऱ्याच्या नावावर जर चारचाकी वाहन असेल, मग ती महिला एकत्रित किंवा विभक्त कुटुंबात राहत असली तरीही, ती महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरेल.
- इन्कम टॅक्स भरणाऱ्या महिला: ज्या महिला इन्कम टॅक्स भरतात, त्या महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतील. इन्कम टॅक्स भरणाऱ्या महिलांचे उत्पन्न चांगले असल्याने त्यांना या योजनेचा लाभ देणे योग्य नाही, असे सरकारचे म्हणणे आहे.
नवीन निकषांची अंमलबजावणी कशी होणार?
राज्य सरकारने या नवीन निकषांची अंमलबजावणी करण्यासाठी अंगणवाडी सेविका आणि आरटीओ विभागावर मोठी जबाबदारी सोपवली आहे. अंगणवाडी सेविका घरोघरी जाऊन पडताळणी करत आहेत आणि अपात्र महिलांची माहिती गोळा करत आहेत. या पडताळणीमध्ये ते पुढील गोष्टींची तपासणी करतात:
- महिला इन्कम टॅक्स भरते का?
- महिलेच्या नावावर किंवा तिच्या पती किंवा सासऱ्याच्या नावावर चारचाकी वाहन आहे का?
- महिलेच्या नावावर ५ एकरपेक्षा जास्त शेतजमीन आहे का?
- महिला शासकीय नोकरीत आहे का?
आरटीओ विभागाकडून अशा महिलांची यादी तयार करण्यात येत आहे ज्यांच्या नावावर किंवा त्यांच्या पती/सासऱ्याच्या नावावर चारचाकी वाहन आहे. ही यादी जिल्हाधिकारी मार्फत शासनाकडे पाठवली जात आहे. या यादीच्या आधारे अपात्र महिलांना योजनेतून वगळण्यात येणार आहे.
या निर्णयामागचे कारण काय?
सरकारने या निर्णयामागचे कारण स्पष्ट केले आहे. सरकारच्या मते, लाडकी बहीण योजना ही आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत आणि मागास असलेल्या महिलांसाठी आहे. परंतु अनेक सक्षम महिला सुद्धा या योजनेचा लाभ घेत आहेत, ज्यामुळे खरोखरच गरजू महिलांपर्यंत योजनेचा लाभ पोहोचत नाही. त्यामुळे सरकारने नवीन निकष लागू केले आहेत.
सरकारचे अधिकृत म्हणणे असे आहे की, या माध्यमातून योजनेचा आर्थिक बोझ कमी करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे, जेणेकरून खरोखरच गरजू महिलांना या योजनेचा लाभ मिळू शकेल. आतापर्यंत राज्यभरात लाखो महिलांना या योजनेतून वगळण्यात आले आहे.
तुम्ही अपात्र आहात का? कसे तपासाल?
जर तुम्हाला जाणून घ्यायचे असेल की तुम्ही लाडकी बहीण योजनेसाठी अपात्र आहात का, तर तुम्ही अधिकृत वेबसाईट https://ladakibahin.maharashtra.gov.in वर जाऊन तपासू शकता. या वेबसाईटवर तुम्ही तुमचा लाभार्थी स्टेटस तपासू शकता.
वरील नवीन निकषांनुसार जर तुम्ही खालील कोणत्याही श्रेणीत बसत असाल, तर तुम्ही या योजनेसाठी अपात्र ठरू शकता:
- तुमच्या नावावर ५ एकरपेक्षा जास्त शेतजमीन आहे
- तुम्ही शासकीय नोकरीत आहात
- तुमच्या नावावर चारचाकी वाहन आहे
- तुमच्या पती किंवा सासऱ्याच्या नावावर चारचाकी वाहन आहे
- तुम्ही इन्कम टॅक्स भरता
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांसाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे. परंतु सरकारने आता नवीन निकष लागू केल्यामुळे अनेक महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरणार आहेत. सरकारचे म्हणणे आहे की, या निकषांमुळे खरोखरच गरजू महिलांपर्यंत योजनेचा लाभ पोहोचेल.
जर तुम्ही या योजनेचा लाभ घेत असाल आणि नवीन निकषांमुळे अपात्र ठरत असाल तर तुम्ही योजनेचा लाभ मिळवू शकणार नाही. त्यामुळे तुम्ही आपला लाभार्थी स्टेटस अधिकृत वेबसाईटवर तपासावा.
राज्य सरकारने लाडकी बहीण योजनेसाठी नवीन निकष लागू केले असून, या निकषांचे पालन करणे आवश्यक आहे. सरकार अंगणवाडी सेविका आणि आरटीओ विभागाच्या मदतीने अपात्र महिलांची यादी तयार करत आहे. जर तुम्ही पात्र असाल तरच तुम्हाला या योजनेचा लाभ मिळणार आहे.