government notification केंद्र सरकारने सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाची आणि आनंददायी घोषणा केली आहे. केंद्रीय कर्मचाऱ्यांच्या पेन्शनमध्ये 20 टक्क्यांवरून 50 टक्के इतकी मोठी वाढ करण्यात आली आहे. पेन्शन आणि पेन्शनर्स वेलफेअर विभागाने (DoPPW) याबाबत अधिकृत अधिसूचना जारी केली असून, विशेषत: 80 वर्षांवरील सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांसाठी हा निर्णय अत्यंत लाभदायक ठरणार आहे.
80 वर्षांवरील सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांसाठी विशेष अनुकंपा भत्ता
पेन्शन आणि पेन्शनर्स वेलफेअर विभागाच्या (DoPPW) नवीन अधिसूचनेनुसार, 80 वर्षांवरील सेवानिवृत्त केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना अतिरिक्त पेन्शनच्या रूपात विशेष अनुकंपा भत्ता देण्यात येणार आहे. या नवीन नियमानुसार, केंद्रीय कर्मचारी 80 वर्षे पूर्ण करताच त्यांच्या मूळ पेन्शनमध्ये वयानुसार वाढ केली जाईल. ही वाढ म्हणजेच अनुकंपा भत्ता आहे.
अनुकंपा भत्ता कधीपासून लागू होणार?
नवीन नियमांनुसार, ज्या महिन्यात केंद्रीय कर्मचारी 80 वर्षे पूर्ण करेल, त्या महिन्याच्या पहिल्या दिवसापासून हा अनुकंपा भत्ता लागू होईल. उदाहरणार्थ, जर एखादा कर्मचारी 15 मार्च 2025 रोजी 80 वर्षे पूर्ण करत असेल, तर त्याला 1 मार्च 2025 पासूनच अनुकंपा भत्त्याचा लाभ मिळू लागेल.
वयानुसार पेन्शनमध्ये होणारी वाढ
डीओपीपीडब्ल्यू (DoPPW) च्या अधिसूचनेनुसार, वयानुसार पेन्शनमध्ये खालीलप्रमाणे वाढ केली जाईल:
वय | पेन्शनमध्ये वाढ (टक्केवारी) |
---|---|
80 ते 85 वर्षे | 20% अतिरिक्त |
85 ते 90 वर्षे | 30% अतिरिक्त |
90 ते 95 वर्षे | 40% अतिरिक्त |
95 ते 100 वर्षे | 50% अतिरिक्त |
100 वर्षांवरील | 100% अतिरिक्त |
म्हणजेच, जर एखाद्या 82 वर्षीय सेवानिवृत्त केंद्रीय कर्मचाऱ्याची मूळ पेन्शन 20,000 रुपये असेल, तर त्याला 20% अतिरिक्त म्हणजे 4,000 रुपये अनुकंपा भत्ता मिळेल. अशा प्रकारे त्याची एकूण पेन्शन 24,000 रुपये होईल.
सीसीएस पेन्शन नियमांतर्गत लागू केलेली सुविधा
हा अनुकंपा भत्ता केंद्रीय नागरी सेवा (पेन्शन) नियम 2021 (CCS Pension Rules 2021) च्या नियम 44 मधील उप-नियम 6 अंतर्गत लागू करण्यात आला आहे. या नियमानुसार, 80 वर्षांवरील सेवानिवृत्त केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या वयानुसार अतिरिक्त पेन्शनचा लाभ देण्यात येईल.
सर्व विभागांना नवीन नियमांचे पालन करण्याचे आदेश
पेन्शन आणि पेन्शनर्स वेलफेअर विभागाने (DoPPW) सर्व सरकारी विभाग आणि बँकांना या नवीन नियमांचे काटेकोर पालन करण्याचे निर्देश दिले आहेत. यामुळे पात्र पेन्शनधारकांना वेळेत या सुविधेचा लाभ मिळेल. प्रत्येक विभागाला आपल्या सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांची माहिती अद्ययावत ठेवण्याचे आणि त्यांचे वय 80 वर्षे पूर्ण होताच त्यांच्या पेन्शनमध्ये योग्य वाढ करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत.
पेन्शनधारकांना काय करावे लागेल?
नवीन नियमांनुसार, पेन्शनधारकांना स्वतःहून कोणताही अर्ज करण्याची आवश्यकता नाही. 80 वर्षे पूर्ण होताच त्यांच्या पेन्शनमध्ये स्वयंचलितपणे वाढ होईल. तरीही, काही कारणास्तव जर अनुकंपा भत्ता लागू झाला नसेल, तर पेन्शनधारकांनी त्यांच्या पेन्शन वितरण करणाऱ्या बँकेशी किंवा संबंधित विभागाशी संपर्क साधावा.
या निर्णयामागील उद्देश
केंद्र सरकारने हा निर्णय वृद्धापकाळात वाढणाऱ्या आर्थिक गरजांचा विचार करून घेतला आहे. वयोवृद्ध होत असताना, आरोग्यविषयक खर्च आणि इतर गरजा वाढत जातात. अशा परिस्थितीत, 80 वर्षांवरील सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांना अतिरिक्त आर्थिक मदत देण्याचा हा निर्णय अत्यंत स्वागतार्ह आहे.
केंद्रीय वित्त मंत्रालयाचे एक वरिष्ठ अधिकारी म्हणाले, “सेवानिवृत्त कर्मचारी हे देशाचे मौल्यवान मनुष्यबळ आहेत. त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य देशसेवेत घालवले आहे. त्यांच्या वृद्धापकाळात त्यांना आर्थिक सुरक्षितता देणे हे सरकारचे कर्तव्य आहे. म्हणूनच या अनुकंपा भत्त्याच्या माध्यमातून 80 वर्षांवरील पेन्शनधारकांना अतिरिक्त आर्थिक मदत देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.”
पेन्शनधारकांकडून स्वागत
केंद्र सरकारच्या या निर्णयाचे सेवानिवृत्त केंद्रीय कर्मचाऱ्यांनी मोठ्या प्रमाणात स्वागत केले आहे. मुंबईतील एक 82 वर्षीय निवृत्त केंद्रीय कर्मचारी श्री. रामचंद्र पाटील म्हणाले, “या वयात आरोग्याचे प्रश्न वाढत जातात. औषधे आणि उपचारांवर मोठा खर्च होतो. अशा वेळी सरकारने आमच्या पेन्शनमध्ये वाढ केली, हे अत्यंत स्वागतार्ह आहे. यामुळे आम्हाला मोठी आर्थिक मदत होणार आहे.”
तर दिल्लीतील एक 85 वर्षीय सेवानिवृत्त अधिकारी श्रीमती सुमन शर्मा म्हणाल्या, “या वयात आम्हाला कोणावर अवलंबून राहावे लागते. अशा वेळी आमची पेन्शन वाढल्यामुळे आम्ही स्वावलंबी राहू शकतो. मी सरकारच्या या निर्णयाचे मनापासून स्वागत करते.”
पेन्शनधारक संघटनांची प्रतिक्रिया
अखिल भारतीय पेन्शनधारक संघटनेचे अध्यक्ष श्री. विनोद शर्मा यांनी या निर्णयाचे स्वागत करताना म्हटले, “गेल्या अनेक वर्षांपासून आम्ही वयोवृद्ध पेन्शनधारकांसाठी अतिरिक्त आर्थिक मदतीची मागणी करत होतो. आज सरकारने आमची मागणी मान्य केली आहे. 80 वर्षांवरील पेन्शनधारकांना त्यांच्या मूळ पेन्शनच्या 20 ते 100 टक्के अतिरिक्त रक्कम मिळणार आहे, ही अत्यंत आनंदाची बाब आहे.”
सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, केंद्र सरकार पेन्शनधारकांसाठी आणखी काही योजना आखत आहे. त्यामध्ये विशेषतः आरोग्य विमा, औषध खरेदीवर सवलत आणि वैद्यकीय उपचारांसाठी विशेष सुविधा यांचा समावेश आहे. या योजना लवकरच जाहीर केल्या जाण्याची शक्यता आहे.
केंद्र सरकारने घेतलेला हा निर्णय सेवानिवृत्त केंद्रीय कर्मचाऱ्यांसाठी अत्यंत लाभदायक ठरणार आहे. 80 वर्षांवरील पेन्शनधारकांना त्यांच्या वयानुसार 20 ते 100 टक्के अतिरिक्त पेन्शन मिळणार आहे, ही अत्यंत आनंदाची बाब आहे. या निर्णयामुळे सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होऊन त्यांना वृद्धापकाळात आर्थिक सुरक्षितता मिळेल.
या निर्णयामुळे जवळपास 50 लाख सेवानिवृत्त केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना लाभ होणार आहे, ज्यापैकी सुमारे 8 लाख कर्मचारी 80 वर्षांवरील आहेत. त्यांच्या पेन्शनमध्ये होणारी ही वाढ त्यांच्या जीवनमानात सकारात्मक बदल घडवून आणणार आहे.
ही पेन्शन वाढ लागू होण्यासाठी पेन्शनधारकांनी कोणताही अर्ज करण्याची आवश्यकता नाही. त्यांचे वय 80 वर्षे पूर्ण होताच त्यांच्या पेन्शनमध्ये स्वयंचलितपणे वाढ होईल. पण जर काही कारणास्तव ही वाढ झाली नसेल, तर त्यांनी त्यांच्या बँकेशी किंवा संबंधित विभागाशी संपर्क साधावा.
केंद्र सरकारचा हा निर्णय पेन्शनधारकांप्रती सरकारची बांधिलकी दर्शवणारा आहे. वृद्धापकाळात वाढणाऱ्या आर्थिक गरजा लक्षात घेऊन घेतलेला हा निर्णय सेवानिवृत्त कर्मचाऱ्यांच्या कल्याणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.