crop insurance is deposited in the bank सोलापूर, ६ मे २०२५: गेल्या अनेक महिन्यांपासून प्रतीक्षेत असलेल्या सोलापूर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी आज अत्यंत महत्त्वाची आणि दिलासादायक बातमी समोर आली आहे. राज्य सरकारकडून मंजूर झालेल्या पीक विम्याचे वितरण अखेर सुरू झाले असून, शनिवारपासून या प्रक्रियेला वेग आला आहे. दुष्काळ आणि अवकाळी पावसामुळे मोठ्या प्रमाणात पिकांचे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांसाठी हा नक्कीच एक दिलासादायक निर्णय ठरला आहे.
शनिवारपासून वितरण प्रक्रिया सुरू
गेल्या आठवड्यात जिल्हा प्रशासनाने दिलेल्या माहितीनुसार शनिवारपासून पीक विमा वितरणाची प्रक्रिया सुरू होणार असल्याचे सांगण्यात आले होते. त्यानुसार, आता प्रत्यक्षात ही प्रक्रिया सुरू झाली आहे. पहिल्या टप्प्यात ज्या शेतकऱ्यांचे कॅल्क्युलेशन पूर्ण झाले आहे, अशा शेतकऱ्यांना विम्याची रक्कम त्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा करण्यात येत आहे. विमा कंपन्यांकडून या रकमेचे वितरण थेट डीबीटी (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर) पद्धतीने केले जात असल्याने शेतकऱ्यांना कोणतीही अतिरिक्त कागदपत्रे सादर करावी लागणार नाहीत.
पहिल्या टप्प्यात १३१ कोटी रुपयांचे वितरण
सोलापूर जिल्हा कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार पहिल्या टप्प्यात सुमारे १३१ कोटी रुपयांचा पीक विमा शेतकऱ्यांना वाटप केला जाणार आहे. याचा फायदा जिल्ह्यातील दोन लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांना होणार आहे. कृषी विभागाच्या अंदाजानुसार, सोलापूर जिल्ह्यात एकूण अंदाजे २३० ते २८० कोटी रुपयांपर्यंतचा विमा वाटप केला जाईल. यापैकी, पहिल्या टप्प्यात ४५ टक्के रक्कम वितरित केली जात आहे, तर उर्वरित रक्कम पुढील टप्प्यांमध्ये वितरित केली जाणार आहे.
विमा वितरणाचे टप्पे
विमा कंपन्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, पीक विमा वितरणाची प्रक्रिया तीन टप्प्यांत पूर्ण होणार आहे:
१. पहिला टप्पा (सुरु): १३१ कोटी रुपये विमा रकमेचे वितरण, लाभार्थी – २ लाखांहून अधिक शेतकरी २. दुसरा टप्पा (१५ मे पासून): अंदाजे ८० ते ९० कोटी रुपये विमा रकमेचे वितरण, लाभार्थी – १.५ लाख शेतकरी ३. तिसरा टप्पा (३० मे पासून): उर्वरित २० ते ५० कोटी रुपये विमा रकमेचे वितरण
विमा कंपन्यांच्या प्रतिनिधींनी दिलेल्या माहितीनुसार, ज्या शेतकऱ्यांचे क्लेम्स प्रक्रियेत आहेत, त्यांना पुढील ३० दिवसांत विमा रक्कम मिळेल. काही तांत्रिक अडचणींमुळे विलंब झालेल्या प्रकरणांमध्ये जून महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात विमा रक्कम वितरित केली जाणार आहे.
यापूर्वी इतर जिल्ह्यांत वितरण सुरू झाले होते
महाराष्ट्रातील अन्य जिल्ह्यांमध्ये मंजूर झालेल्या पीक विम्याचे वाटप यापूर्वीच सुरू झाले होते. परंतु सोलापूर आणि अहमदनगरसारख्या काही जिल्ह्यांमध्ये नुकसानीचे मूल्यांकन आणि हिशोब पूर्ण करण्यास उशीर झाल्यामुळे वाटपाची प्रक्रिया थांबली होती. या दोन जिल्ह्यांमध्ये विशेषतः रब्बी हंगामातील पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाल्याने मूल्यांकनाची प्रक्रिया जटिल झाली होती.
अहमदनगर जिल्ह्यात देखील लवकरच विमा वाटपाची प्रक्रिया सुरू होण्याची शक्यता असून, याबाबत पुढील आठवड्यात निर्णय घेतला जाणार आहे.
करमाळा, बार्शी, माळशिरस, मंगळवेढा आणि दक्षिण सोलापूर प्रमुख केंद्र
सोलापूर जिल्ह्यातील करमाळा, बार्शी, माळशिरस, मंगळवेढा आणि दक्षिण सोलापूर या तालुक्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात पिकांचे नुकसान झाल्याने या भागात शेतकऱ्यांनी मोठ्या संख्येने विमा क्लेम दाखल केले होते. विशेषतः करमाळा आणि माळशिरस तालुक्यांत ऊस, ज्वारी आणि गहू या पिकांचे सर्वाधिक नुकसान झाले होते. या भागातील शेतकऱ्यांना उच्च प्राधान्य देऊन विमा रक्कम वितरित केली जात आहे.
दोन लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांना लाभ
सोलापूर जिल्ह्यात या पहिल्या टप्प्यात दोन लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांचे क्लेम मंजूर झाले आहेत. या शेतकऱ्यांना सरासरी ६०,००० ते ७०,००० रुपये प्रति शेतकरी इतकी विमा रक्कम मिळणार आहे. काही शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीच्या प्रमाणानुसार १ लाख ते १.५ लाख रुपयांपर्यंत विमा रक्कम मिळण्याची शक्यता आहे.
शेतकरी संघटनांची प्रतिक्रिया
शेतकरी संघटनांचे नेते सुनील पाटील यांनी यासंदर्भात बोलताना सांगितले की, “पीक विमा योजनेचा लाभ मिळण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रदीर्घ प्रतीक्षा करावी लागली. अनेक शेतकरी पिकांचे नुकसान झाल्यामुळे आर्थिक संकटात सापडले होते. आता विमा रक्कम मिळाल्यामुळे त्यांना पुढील हंगामाच्या तयारीसाठी मदत होणार आहे. मात्र, याहीपेक्षा जास्त नुकसान भरपाई मिळावी अशी आमची मागणी आहे.”
सोलापूर जिल्हा शेतकरी संघटनेचे अध्यक्ष विजय भोसले म्हणाले, “विमा रक्कम वितरणाची प्रक्रिया अजून वेगवान होणे आवश्यक आहे. अनेक शेतकऱ्यांचे अर्ज अद्याप प्रलंबित आहेत. त्यांचे अर्ज तातडीने निकाली काढले जावेत अशी आमची मागणी आहे.”
पीक विमा योजनेचे महत्त्व
प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची सुरक्षा कवच आहे. या योजनेमुळे नैसर्गिक आपत्ती, रोगराई किंवा कीटक प्रादुर्भावामुळे होणारे नुकसान भरून काढण्यासाठी शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळते. मागील वर्षी सोलापूर जिल्ह्यात झालेल्या दुष्काळ आणि अवकाळी पावसामुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले होते, त्यामुळे या विमा रकमेचे महत्त्व अधिक वाढले आहे.
कृषी विभागाचे जिल्हा अधिकारी श्री. सुरेश पाटील म्हणाले, “आम्ही शेतकऱ्यांच्या क्लेम प्रक्रियेस वेग देण्यासाठी सातत्याने प्रयत्नशील आहोत. सर्व पात्र शेतकऱ्यांपर्यंत विमा रक्कम पोहोचवण्यासाठी आम्ही कटिबद्ध आहोत. पुढील टप्प्यातील विमा वितरण प्रक्रिया देखील लवकरच सुरू केली जाईल.”
विमा क्लेमबाबत माहिती कशी मिळवावी?
शेतकऱ्यांना त्यांच्या विमा क्लेमबद्दल अधिक माहिती हवी असल्यास, ते खालील मार्गांचा अवलंब करू शकतात:
१. पीएम फसल बीमा मोबाईल अॅपवर क्लेमचा स्टेटस तपासणे २. संबंधित विमा कंपनीच्या हेल्पलाइन नंबरवर संपर्क साधणे ३. जिल्हा कृषी विभागाच्या कार्यालयात संपर्क साधणे ४. तालुका कृषी अधिकारी यांच्याशी संपर्क साधणे ५. विमा कंपनीच्या स्थानिक प्रतिनिधीशी संपर्क साधणे
पुढील योजना
जिल्हा प्रशासनाने दिलेल्या माहितीनुसार, १५ मे पासून दुसऱ्या टप्प्यातील विमा वितरण सुरू होणार आहे. यामध्ये अंदाजे ८० ते ९० कोटी रुपयांचा विमा वाटप केला जाणार आहे. ३० मे पासून तिसऱ्या टप्प्यातील विमा वितरण सुरू होणे अपेक्षित आहे.
कृषी विभागाच्या सूचनेनुसार, ज्या शेतकऱ्यांना अद्याप क्लेम स्टेटसबाबत माहिती नसेल, त्यांनी तातडीने संबंधित तालुका कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा. विमा रक्कम मिळत नसेल तर त्यासंदर्भात तालुका पातळीवर तक्रार नोंदवण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
सोलापूर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी पीक विमा वितरणाची ही प्रक्रिया निश्चितच एक दिलासादायक बाब आहे. मात्र, विमा क्लेम प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि वेगवान करण्याची आवश्यकता आहे. शेतकऱ्यांनी आपल्या विमा क्लेमबाबत सातत्याने माहिती घेणे महत्त्वाचे आहे. विमा रक्कम मिळाल्यानंतर ती पुढील हंगामाच्या तयारीसाठी योग्य प्रकारे वापरणेही तितकेच महत्त्वाचे आहे.