crop insurance deposits महाराष्ट्रातील शेतकरी बांधवांसाठी गेल्या काही वर्षांमध्ये हवामानाचा लहरीपणा हा एक मोठा प्रश्न बनला आहे. कधी दुष्काळामुळे पिकांची हानी तर कधी अतिवृष्टीमुळे शेतातील पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होत आहे. राज्यातील अनेक भागांमध्ये अलीकडेच झालेल्या अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे प्रचंड नुकसान झाले आहे. अशा परिस्थितीत पीक विमा हा शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक आधाराचा एक महत्त्वाचा स्रोत ठरतो.
प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेंतर्गत राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांचा विमा उतरविला आहे. परंतु अनेक शेतकऱ्यांना पीक विमा क्लेम मिळण्याची प्रतीक्षा लागलेली आहे. आता अनेक जिल्ह्यांमध्ये पीक विम्याचे वाटप सुरू झाले आहे. आपण आपल्या पिकाचा विमा क्लेम मिळाला आहे का, याची माहिती आता घरबसल्या आपल्या मोबाईलवरून सहज तपासता येऊ शकते.
पीक विमा योजना: शेतकऱ्यांसाठी सुरक्षा कवच
प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ही भारत सरकारने शेतकऱ्यांसाठी सुरू केलेली एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश नैसर्गिक आपत्ती, कीटक आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पीक नुकसानापासून शेतकऱ्यांना आर्थिक संरक्षण देणे हा आहे. या योजनेमध्ये खालील प्रकारच्या नुकसानीचा समावेश होतो:
- पेरणीपूर्व जोखीम: पाऊस न पडल्यामुळे पेरणी न होणे
- हंगामी जोखीम: पूर, अतिवृष्टी, दुष्काळ, किड यांसारख्या नैसर्गिक आपत्तींमुळे पिकांचे नुकसान
- कापणी नंतरची जोखीम: कापणीनंतर १४ दिवसांच्या आत पडलेल्या चक्रीवादळ, अवकाळी पाऊस यांमुळे झालेले नुकसान
पीक विमा क्लेम मिळाला का? ऑनलाइन तपासणीची संपूर्ण प्रक्रिया
आपल्या पीक विम्याची रक्कम मिळाली आहे का, तसेच कितीरक्कम मिळाली याची माहिती घरबसल्या तपासण्यासाठी खालील सविस्तर प्रक्रिया अनुसरा:
१. अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या
सर्वप्रथम आपल्याला प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल. यासाठी आपल्या मोबाईलमधील ब्राउझर उघडून https://pmfby.gov.in/ हा पत्ता टाईप करा. वेबसाइट उघडल्यावर आपल्याला सर्व माहिती इंग्रजी आणि हिंदी भाषेत उपलब्ध होईल.
२. फार्मर कॉर्नर आणि लॉगिन प्रक्रिया
वेबसाइटवर गेल्यानंतर पृष्ठाच्या वरच्या बाजूला असलेल्या “फार्मर कॉर्नर” (Farmer Corner) या पर्यायावर क्लिक करा. यानंतर खाली “लॉगिन फार्मर” या पर्यायावर क्लिक करा. आता आपल्याला लॉगिन पेज दिसेल.
३. मोबाईल नंबर आणि ओटीपी प्रक्रिया
लॉगिन पेजवर आपल्याला आपला नोंदणीकृत मोबाईल नंबर टाईप करावा लागेल. हा मोबाईल नंबर तोच असावा जो आपण पीक विमा अर्ज भरताना नोंदविला होता. मोबाईल नंबर टाईप केल्यानंतर “रिक्वेस्ट ओटीपी” या बटनावर क्लिक करा. काही सेकंदांतच आपल्या मोबाईलवर एक ओटीपी (वन-टाइम पासवर्ड) प्राप्त होईल.
जर आपण पीक विमा अर्ज नोंदणी करतेवेळी आपल्या आधार कार्डशी जोडलेल्या मोबाईल नंबरचा वापर केला असेल, तर आपल्याला आपला आधार कार्ड नंबरही टाईप करावा लागेल.
४. ओटीपी प्रविष्ट करून लॉगिन करा
आपल्या मोबाईलवर प्राप्त झालेला ओटीपी संबंधित बॉक्समध्ये टाईप करून “सबमिट” या बटनावर क्लिक करा. ओटीपी अचूक टाईप केल्यानंतर आपण यशस्वीरित्या लॉगिन होऊ शकाल.
Also Read:
लग्न झालेल्या मुलींना मिळणार १ लाख रुपये, बांधकाम कामगार योजने अंतर्गत construction worker scheme
५. हंगाम आणि वर्ष निवडा
लॉगिन केल्यानंतर आपल्याला एक नवीन पेज दिसेल जिथे आपल्याला “वर्ष निवडा” आणि “हंगाम निवडा” असे पर्याय दिसतील. आपण ज्या वर्षातील आणि हंगामातील पीक विमा क्लेम तपासू इच्छित आहात, त्या वर्षाची आणि हंगामाची निवड करा. निवड केल्यानंतर आपल्याला आपण भरलेल्या सर्व पॉलिसींची यादी दिसेल.
६. पॉलिसी आणि क्लेम स्थिती तपासा
पॉलिसींच्या यादीमधून आपली संबंधित पॉलिसी शोधा आणि तिच्या समोर असलेल्या “व्हिव्यू स्टेटस” (View Status) या पर्यायावर क्लिक करा. क्लिक केल्यानंतर आपल्याला आपल्या पीक विमा क्लेमची संपूर्ण स्थिती दिसेल. यामध्ये खालील माहिती समाविष्ट असेल:
- पीक विमा क्लेम मिळाला आहे का?
- क्लेम मिळाला असल्यास, किती रक्कम मिळाली आहे?
- कोणत्या पिकासाठी क्लेम मिळाला आहे?
- क्लेम कोणत्या तारखेला मिळाला आहे?
- क्लेम कोणत्या बँक खात्यात जमा करण्यात आला आहे?
७. पीक विमा क्लेम न मिळाल्यास काय करावे?
जर आपण तपासणी केल्यानंतर आपल्याला क्लेम प्राप्त झाला नसेल तर घाबरू नका. असे अनेक कारणे असू शकतात ज्यामुळे क्लेम प्रक्रियेस विलंब होत असेल:
- क्लेम प्रक्रियेत विलंब: काही वेळा विमा कंपनी किंवा सरकारी यंत्रणेकडून क्लेम प्रक्रियेत विलंब होऊ शकतो.
- पिकांचे नुकसान मर्यादेपेक्षा कमी: जर आपल्या पिकांचे नुकसान विमा कंपनीने ठरवलेल्या मर्यादेपेक्षा कमी असेल तर आपल्याला क्लेम मिळणार नाही.
- क्लेम नाकारणे: काही तांत्रिक कारणांमुळे क्लेम नाकारले जाऊ शकतात.
अशा परिस्थितीत आपण आपल्या जिल्ह्यातील कृषी विभागाच्या कार्यालयात संपर्क साधून अधिक माहिती मिळवू शकता. तसेच प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेचा टोल-फ्री क्रमांक 1800-180-1551 वर संपर्क साधून मदत घेऊ शकता.
प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेचे फायदे
प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना अनेक फायदे मिळतात:
- कमी विमा हप्ता: शेतकऱ्यांना अत्यंत कमी विमा हप्ता भरून मोठ्या रकमेचा विमा संरक्षण मिळतो.
- संपूर्ण पीक चक्रासाठी संरक्षण: पेरणीपूर्व जोखीम ते कापणीनंतरच्या जोखिमांचा समावेश.
- स्थानिक आपत्तींसाठी तरतूद: वादळ, गारपीट, भूस्खलन यांसारख्या स्थानिक आपत्तींमुळे झालेल्या नुकसानीचाही विमा.
- ऑनलाईन अर्ज आणि क्लेम प्रक्रिया: पूर्णपणे ऑनलाईन प्रक्रिया असल्याने पारदर्शकता आणि विलंब टाळता येतो.
- तंत्रज्ञानाचा वापर: उपग्रह प्रतिमा, ड्रोन, स्मार्टफोन यांचा वापर करून नुकसान भरपाईची पारदर्शक प्रक्रिया.
पीक विमा योजनेच्या माध्यमातून शेतकरी बांधवांना मिळणारे संरक्षण
शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तींपासून आर्थिक संरक्षण देणे हे प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. यामुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात स्थिरता येते आणि शेतीतील जोखीम कमी होते.
महाराष्ट्रातील अनेक भागांमध्ये अलीकडे झालेल्या अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. अशा परिस्थितीत पीक विमा क्लेम हा शेतकऱ्यांसाठी दिलासा देणारा ठरतो. आपण आपल्या पीक विमा क्लेमची स्थिती वरील सोप्या पद्धतीने तपासून पाहू शकता.
प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची आणि फायदेशीर योजना आहे. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी प्रत्येक शेतकऱ्याने आपल्या पिकांचा विमा उतरवावा आणि नैसर्गिक आपत्तींपासून आपले आर्थिक संरक्षण सुनिश्चित करावे. वरील सोप्या पद्धतीचा अवलंब करून आपण आपला पीक विमा क्लेम मिळाला आहे का याची तपासणी करू शकता.
ही माहिती आपल्याला उपयुक्त वाटल्यास, कृपया आपल्या शेतकरी मित्रांना, नातेवाईकांना आणि व्हाट्सअॅप ग्रुपमध्ये शेअर करा, जेणेकरून अधिकाधिक शेतकरी बांधवांना या योजनेचा लाभ घेता येईल आणि त्यांचे पीक विमा क्लेम तपासता येतील.
