board results महाराष्ट्राच्या शालेय जीवनातील सर्वात महत्त्वाचा टप्पा म्हणजे दहावी आणि बारावीची परीक्षा. दरवर्षी लाखो विद्यार्थी या परीक्षांना सामोरे जातात, आणि त्यांचे भविष्य काही अंशी या निकालांवर अवलंबून असते. २०२५ मध्ये देखील महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाने (MSBSHSE) दहावी (SSC) आणि बारावी (HSC) च्या परीक्षा यशस्वीरित्या पार पाडल्या आहेत. आता सर्वांच्या मनात एकच प्रश्न आहे – “निकाल केव्हा लागेल आणि तो कसा पाहता येईल?”
या लेखात आपण निकालाची संभाव्य तारीख, निकाल पाहण्याच्या विविध पद्धती, मूल्यांकन प्रणाली आणि निकालानंतरच्या करिअरच्या संधींबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.
निकालाचे महत्त्व: तुमच्या करिअरचा पाया
दहावी आणि बारावीचे निकाल हे विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक प्रवासातील महत्त्वाचे मैलाचे दगड आहेत. त्यांचे महत्त्व खालीलप्रमाणे:
दहावीचा निकाल (SSC):
दहावीचा निकाल विद्यार्थ्यांच्या उच्च माध्यमिक शिक्षणाची दिशा ठरवतो. विद्यार्थ्यांनी मिळवलेली प्रतिशतता त्यांना अकरावीमध्ये कोणत्या शाखेत प्रवेश मिळू शकेल हे निर्धारित करते:
- विज्ञान शाखा: नामांकित महाविद्यालयांमध्ये विज्ञान शाखेसाठी ८५-९०% गुण आवश्यक असतात
- वाणिज्य शाखा: चांगल्या महाविद्यालयांसाठी ७५-८०% गुण लागतात
- कला शाखा: अनेक ठिकाणी ६०-७०% गुण पुरेसे असतात
- व्यावसायिक अभ्यासक्रम: मिनिमम पासिंग टक्केवारीसह विद्यार्थी विविध ITI किंवा व्यावसायिक अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश घेऊ शकतात
बारावीचा निकाल (HSC):
बारावीचा निकाल हा अधिक महत्त्वाचा मानला जातो कारण तो उच्च शिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रियेत निर्णायक भूमिका बजावतो:
- विविध पदवी अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेशासाठी आधार
- राष्ट्रीय स्तरावरील प्रवेश परीक्षांसाठी पात्रता (NEET, JEE, CLAT इ.)
- विविध शिष्यवृत्तींसाठी अर्ज करण्यासाठी आवश्यक
- सरकारी नोकर्यांसाठी किमान शैक्षणिक पात्रता
२०२५ मधील निकालाची संभाव्य तारीख
महाराष्ट्र राज्य शिक्षण मंडळाकडून अद्याप अधिकृत तारीख जाहीर करण्यात आलेली नाही. तथापि, मागील वर्षांचा अनुभव आणि आतापर्यंतच्या माहितीवरून अपेक्षित तारखा खालीलप्रमाणे आहेत:
- HSC (बारावी) निकाल: मे २०२५ च्या पहिल्या आठवड्यात (संभाव्य तारीख: १ ते ८ मे दरम्यान)
- SSC (दहावी) निकाल: मे २०२५ च्या दुसऱ्या आठवड्यापासून (संभाव्य तारीख: ८ ते १५ मे दरम्यान)
शिक्षणमंत्री दादा भुसे यांनी सांगितले आहे की, “१५ मे २०२५ पर्यंत सर्व निकाल जाहीर करण्याचा प्रयत्न केला जाईल.” याचा अर्थ असा की HSC आणि SSC दोन्ही निकाल मे महिन्याच्या मध्यापर्यंत जाहीर होण्याची शक्यता आहे.
२०२५ मधील परीक्षांची आकडेवारी
२०२५ मध्ये महाराष्ट्र राज्यातून मोठ्या संख्येने विद्यार्थी या परीक्षांना बसले:
- SSC (दहावी) परीक्षा:
- परीक्षेचा कालावधी: १ मार्च ते २५ मार्च २०२५
- एकूण विद्यार्थी संख्या: १६ लाख
- HSC (बारावी) परीक्षा:
- परीक्षेचा कालावधी: ११ फेब्रुवारी ते ११ मार्च २०२५
- एकूण विद्यार्थी संख्या: १५ लाख
- परीक्षा केंद्रे: ५,००० पेक्षा जास्त
निकाल पाहण्याच्या सोप्या पद्धती
निकाल जाहीर झाल्यानंतर, विद्यार्थी आणि पालकांना निकाल पाहण्यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. आता तंत्रज्ञानाच्या युगात, निकाल मिळवण्याचे मार्ग सोपे झाले आहेत. येथे निकाल पाहण्याच्या चार प्रमुख पद्धती आहेत:
Also Read:
लग्न झालेल्या मुलींना मिळणार १ लाख रुपये, बांधकाम कामगार योजने अंतर्गत construction worker scheme
१. अधिकृत वेबसाइट्सवरून निकाल पाहणे:
खालील अधिकृत वेबसाइट्सवरून निकाल जाहीर होताच पाहता येईल:
- mahresult.nic.in
- mahahsscboard.in
- msbshse.co.in
अधिकृत वेबसाइटवरून निकाल पाहण्याचे स्टेप्स:
- वरील कोणतीही एक वेबसाइट उघडा
- मुख्यपृष्ठावरील “SSC Result 2025” किंवा “HSC Result 2025” या लिंकवर क्लिक करा
- आवश्यक माहिती भरा (आसन क्रमांक/Seat Number, मातेचे नाव, जन्मतारीख)
- Submit बटण दाबा
- आपला निकाल स्क्रीनवर दिसेल
- निकालाची प्रत डाउनलोड करा किंवा प्रिंट करून ठेवा
२. SMS द्वारे निकाल:
इंटरनेट कनेक्शन नसेल किंवा वेबसाइट स्लो असेल तर SMS द्वारे निकाल पाहता येतो:
- SSC निकाल:
MHSSC <स्पेस> <आसन क्रमांक>पाठवा ५७७६६ या नंबरवर - HSC निकाल:
MHHSC <स्पेस> <आसन क्रमांक>पाठवा ५७७६६ या नंबरवर
थोड्याच वेळात आपल्याला निकालासह SMS प्राप्त होईल.
३. DigiLocker अ‍ॅपवरून निकाल:
DigiLocker हे भारत सरकारचे अधिकृत डिजिटल प्लॅटफॉर्म आहे, ज्यावर निकालपत्र डिजिटल स्वरूपात उपलब्ध होते:
- Google Play Store वरून DigiLocker अ‍ॅप डाउनलोड करा
- आपला मोबाईल नंबर वापरून अकाउंट तयार करा
- अ‍ॅपमध्ये लॉगिन करून ‘Education’ सेक्शनमध्ये जा
- ‘Maharashtra Board’ निवडा
- SSC/HSC मार्कशीट पर्याय निवडा
- आसन क्रमांक (Seat No.) आणि जन्मतारीख (DOB) भरा
- आपली ई-मार्कशीट दिसेल, जी आपण डाउनलोड करू शकता
DigiLocker वरील निकालपत्र अधिकृत मानले जाते आणि कायदेशीर वैधता असते.
४. शाळा / महाविद्यालयातून निकाल:
निकाल जाहीर झाल्यानंतर, विद्यार्थी आपल्या शाळा किंवा महाविद्यालयातूनही निकाल पाहू शकतात. तसेच, निकालानंतर काही आठवड्यांनी अधिकृत मार्कशीट (गुणपत्रिका) शाळांमार्फत वितरित केली जाते.
२०२५ मधील ग्रेडिंग सिस्टिम
महाराष्ट्र बोर्डाची २०२५ मधील ग्रेडिंग सिस्टिम खालीलप्रमाणे आहे:
| टक्केवारी | श्रेणी |
|---|---|
| ७५% पेक्षा अधिक | विशेष प्राविण्य (Distinction) |
| ६०% – ७४.९९% | प्रथम श्रेणी |
| ४५% – ५९.९९% | द्वितीय श्रेणी |
| ३५% – ४४.९९% | उत्तीर्ण |
| ३५% पेक्षा कमी | अनुत्तीर्ण |
महत्त्वाची सूचना: उत्तीर्ण होण्यासाठी प्रत्येक विषयात किमान ३५% गुण मिळवणे आवश्यक आहे. एक किंवा दोन विषयांमध्ये गुण कमी असल्यास पूरक परीक्षा (Supplementary Exam) देण्याची संधी दिली जाते.
निकालानंतर काय करावे?
निकाल जाहीर झाल्यानंतर, विद्यार्थ्यांनी खालील बाबींकडे लक्ष द्यावे:
१. निकालाची प्रत तपासा:
- नाव, आसन क्रमांक आणि इतर वैयक्तिक माहिती योग्य आहे का?
- सर्व विषयांचे गुण योग्यरित्या नोंदवले आहेत का?
- एकूण गुण, टक्केवारी आणि श्रेणी बरोबर आहे का?
- उत्तीर्ण/अनुत्तीर्ण स्थिती स्पष्टपणे नमूद केली आहे का?
२. गुणांची पडताळणी / पुनर्मूल्यांकन:
अपेक्षित गुण न मिळाल्यास, विद्यार्थी खालील पर्यायांचा विचार करू शकतात:
- पुनर्मूल्यांकन (Revaluation): संपूर्ण उत्तरपत्रिकेचे पुन्हा मूल्यांकन करण्यात येते. फी: ₹३०० प्रति विषय.
- गुणांची पडताळणी (Verification): फक्त गुणांची बेरीज, न तपासलेली उत्तरे तपासली जातात. फी: ₹१५० प्रति विषय.
या प्रक्रियेसाठी अर्ज निकालानंतर ७-१० दिवसांच्या आत करावा लागतो. अर्ज ऑनलाइन किंवा शाळेमार्फत करता येतो.
निकालानंतर पुढील करिअर मार्ग
दहावीनंतरचे करिअर मार्ग:
१. विज्ञान शाखा:
- भविष्यातील करिअर: इंजिनीअरिंग, मेडिकल, फार्मसी, आयटी, वैज्ञानिक संशोधन
- प्रवेश परीक्षा: JEE, NEET, MHT-CET (पदवी अभ्यासक्रमासाठी)
- कॉलेजेस: IIT, NIT, AIIMS, राज्यातील शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालये
२. वाणिज्य शाखा:
- भविष्यातील करिअर: CA, CS, MBA, बँकिंग, इन्शुरन्स, अकाउंटिंग
- पदवी: B.Com, BBA, BMS, BAF
- प्रोफेशनल कोर्सेस: CA, CS, CMA, ACCA
३. कला शाखा:
- भविष्यातील करिअर: पत्रकारिता, कायदा, प्रशासन, शिक्षण, कला, संगीत, फॅशन
- पदवी: BA, BFA, BMM, LLB
- प्रवेश परीक्षा: CLAT (कायदा), NID (डिझाइन), UPSC (सिव्हिल सर्व्हिसेस)
४. व्यावसायिक अभ्यासक्रम:
- ITI: विविध व्यवसायांमध्ये प्रशिक्षण (वेल्डिंग, इलेक्ट्रिशियन, मेकॅनिक इ.)
- डिप्लोमा: पॉलिटेक्निक महाविद्यालयांतून 3 वर्षीय डिप्लोमा
- प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम: हॉटेल मॅनेजमेंट, फॅशन डिझाइनिंग, ग्राफिक डिझाइन
बारावीनंतरचे करिअर मार्ग:
१. विज्ञान शाखा:
- इंजिनीअरिंग: B.Tech/B.E. (JEE/MHT-CET/BITSAT)
- मेडिकल: MBBS, BDS, BHMS, BAMS (NEET)
- बेसिक सायन्सेस: B.Sc. फिजिक्स, केमिस्ट्री, बायोलॉजी, मॅथेमॅटिक्स
- अन्य पर्याय: B.Sc. Nursing, B.Pharm, Agriculture, Veterinary Science
२. वाणिज्य शाखा:
- पदवी अभ्यासक्रम: B.Com, BBA, BMS, BAF, BFM
- प्रोफेशनल कोर्सेस: CA, CS, CMA, ACCA (आंतरराष्ट्रीय अकाउंटंसी)
- विशेष करिअर: इन्व्हेस्टमेंट बँकिंग, स्टॉक मार्केट, डिजिटल मार्केटिंग
३. कला शाखा:
- पदवी अभ्यासक्रम: BA, LLB, BFA, BPA, BMM, B.Ed
- विशेष करिअर: पत्रकारिता, मास कम्युनिकेशन, साहित्य, फाइन आर्ट्स, परफॉर्मिंग आर्ट्स
- सरकारी नोकऱ्या: UPSC, MPSC, SSC यांच्या परीक्षेद्वारे
४. व्यावसायिक अभ्यासक्रम:
- हॉटेल मॅनेजमेंट: BHMCT, BSc Hospitality
- फॅशन आणि डिझाइन: NIFT, NID, अन्य डिझाइन संस्था
- अॅव्हिएशन: पायलट ट्रेनिंग, एअरहोस्टेस, ग्राउंड स्टाफ
- मरीन इंजिनीअरिंग: शिपिंग कंपन्यांमध्ये करिअर
करिअर निवडताना महत्त्वाचे टिप्स
- स्वतःच्या आवडीनुसार शाखा निवडा: फक्त गुणांवर आधारित निवड न करता, स्वतःच्या क्षमता, आवड आणि कौशल्य यांचाही विचार करा.
- करिअर मार्गदर्शकांचा सल्ला घ्या: अनेक करिअर सल्लागार आणि मार्गदर्शन केंद्रे विद्यार्थ्यांना योग्य मार्गदर्शन देतात. त्यांच्याशी संपर्क साधा.
- अभ्यासक्रमाची संपूर्ण माहिती मिळवा: प्रवेश घेण्यापूर्वी अभ्यासक्रमाची अभ्यासपत्रिका, करिअरच्या संधी, खर्च, कालावधी याबद्दल संपूर्ण माहिती घ्या.
- स्कॉलरशिप आणि आर्थिक मदतीबद्दल जाणून घ्या: अनेक सरकारी आणि खासगी संस्था गुणवंत विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती देतात. या संधींचा लाभ घ्या.
- व्यावसायिक कौशल्य विकसित करा: फक्त शैक्षणिक पात्रतेवर अवलंबून राहू नका. भाषा कौशल्य, संगणक ज्ञान, सॉफ्ट स्किल्स विकसित करा.
दहावी आणि बारावीचे निकाल विद्यार्थ्यांच्या जीवनातील महत्त्वाचा टप्पा असला तरी, हे एक करिअरचे सुरुवातीचे पाऊल आहे. निकालात अपेक्षेप्रमाणे यश न मिळाल्यास निराश होऊ नका. अनेक मार्ग आणि पर्याय उपलब्ध आहेत. स्वतःच्या आवडीनुसार आणि क्षमतेनुसार शिक्षण आणि करिअर मार्ग निवडा.