Ladki Bhahin Yojana payment महाराष्ट्रातील महिलांसाठी सुरू केलेली लाडकी बहीण योजना आता नवीन वळणावर आली आहे. निवडणुकांचा निकाल लागल्यानंतर आणि महायुती सरकार सत्तेवर आल्यानंतर, या योजनेबद्दल नवीन चर्चा आणि अपेक्षा वाढल्या आहेत. विशेषतः डिसेंबरच्या हप्त्याबद्दल आणि योजनेच्या निकषांबद्दल महिलांमध्ये मोठ्या प्रमाणात उत्सुकता आहे. या लेखात आपण लाडकी बहीण योजनेचा आढावा, सध्याची स्थिती आणि भविष्यातील संभाव्य बदलांबद्दल तपशीलवार माहिती जाणून घेऊ.
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सुरू केलेली एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये थेट त्यांच्या बँक खात्यावर जमा केले जातात. निवडणुकीपूर्वी आचारसंहिता लागू होण्याच्या आधी ऑक्टोबर महिन्यात लाभार्थी महिलांच्या खात्यांवर हे पैसे जमा करण्यात आले होते. सप्टेंबर, ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर या तीन महिन्यांमध्ये या योजनेचा लाभ अनेक महिलांना मिळाला आहे.
परंतु, योजनेची अंमलबजावणी करताना काही त्रुटी उघडकीस आल्या आहेत. उदाहरणार्थ, एकाच कुटुंबातील दोनपेक्षा जास्त महिलांनी या योजनेचा लाभ घेतल्याचे आढळून आले आहे. याशिवाय, ज्या कुटुंबांकडे चारचाकी वाहने आहेत किंवा जे आयकर भरतात, त्यांनाही या योजनेचा लाभ मिळाला आहे, जे मूळ निकषांच्या विरुद्ध आहे.
Also Read:
या जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात १५९ कोटी रुपयांचा पीक विमा जमा होणार Crop insurance worth
आचारसंहिता आणि हप्त्यांचे वितरण
निवडणुकीदरम्यान आचारसंहिता लागू असल्यामुळे, सरकारला नवीन लाभार्थींची नोंदणी करणे किंवा योजनेत कोणतेही बदल करणे शक्य नव्हते. त्यामुळे, सप्टेंबर, ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर महिन्यांत पात्र महिलांच्या खात्यांवर १,५०० रुपयांचे हप्ते जमा करण्यात आले. आता निवडणुका संपल्यानंतर आणि आचारसंहिता उठल्यानंतर, डिसेंबर महिन्याच्या हप्त्याबद्दल महिलांमध्ये मोठी उत्सुकता आहे.
महिलांच्या मनात प्रश्न आहे की डिसेंबरचा हप्ता किती असेल आणि तो कधी मिळेल? महायुती सरकारने निवडणुकीपूर्वी १,५०० रुपयांऐवजी २,१०० रुपये देण्याचे आश्वासन दिले होते. आता सत्तेत आल्यानंतर ते या आश्वासनाची पूर्तता करतील का, याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
निकषांमध्ये संभाव्य बदल
योजनेच्या निकषांमध्ये काही महत्त्वपूर्ण बदल होण्याची शक्यता आहे. नवीन सरकार खालील बाबींवर लक्ष केंद्रित करू शकते:
- कुटुंबातील महिलांची संख्या: मूळ निकषांनुसार, एका कुटुंबातून फक्त दोन महिलांनाच या योजनेचा लाभ मिळू शकतो. परंतु अनेक कुटुंबांतील दोनपेक्षा जास्त महिलांनी या योजनेचा लाभ घेतल्याचे आढळून आले आहे. याच्या पडताळणीसाठी नवीन यंत्रणा विकसित केली जाऊ शकते.
- आयकर भरणारी कुटुंबे: जी कुटुंबे आयकर भरतात, त्यांना या योजनेचा लाभ मिळू नये अशी अट आहे. परंतु या अटीची प्रभावी अंमलबजावणी झाली नाही. भविष्यात आयकर विभागाशी समन्वय साधून ही तपासणी केली जाऊ शकते.
- चारचाकी वाहनांची मालकी: ज्या कुटुंबांकडे चारचाकी वाहने आहेत, त्यांना या योजनेचा लाभ मिळू नये अशी अट आहे. परंतु या अटीचे पालन प्रभावीपणे झालेले नाही. परिवहन विभागाच्या माहितीशी तपासणी करून ही अट अधिक कडकपणे लागू केली जाऊ शकते.
- इतर सरकारी योजनांचे लाभार्थी: विधवा, निराधार महिला किंवा इतर सामाजिक सुरक्षा योजनांचे लाभ घेणाऱ्या महिलांबाबत विशेष तरतुदी असू शकतात. या महिलांना लाडकी बहीण योजनेचा लाभ मिळावा की नाही, याबद्दल स्पष्टता आणली जाऊ शकते.
हप्त्याच्या रकमेत वाढ: २,१०० रुपये?
महायुती सरकारने निवडणुकीदरम्यान वचन दिले होते की सत्तेत आल्यास लाडकी बहीण योजनेची हप्त्याची रक्कम १,५०० रुपयांवरून २,१०० रुपये करण्यात येईल. आता मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखाली सरकार स्थापन झाल्यानंतर, या वचनाची पूर्तता होईल का याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
सूत्रांच्या माहितीनुसार, मुख्यमंत्री फडणवीस यांच्या पहिल्याच मंत्रिमंडळ बैठकीत या विषयावर निर्णय घेतला जाऊ शकतो. हा धोरणात्मक निर्णय असल्याने, त्याला मंत्रिमंडळाची मान्यता आवश्यक आहे. जर हप्त्याची रक्कम वाढवली गेली, तर राज्य सरकारवर सुमारे २,००० कोटी रुपयांचा अतिरिक्त आर्थिक भार पडू शकतो.
लाभार्थींची संख्या कमी होण्याची शक्यता
योजनेच्या निकषांमध्ये कडकपणा आणल्यास, लाभार्थी महिलांची संख्या लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकते. सध्या राज्यातील कोट्यवधी महिला या योजनेचा लाभ घेत आहेत. परंतु जर आयकर भरणाऱ्या आणि चारचाकी वाहने असलेल्या कुटुंबातील महिलांना वगळले गेले, तर लाभार्थींची संख्या कमी होऊ शकते.
याशिवाय, एकाच कुटुंबातील दोनपेक्षा जास्त महिलांना लाभ मिळत असल्यास, त्यापैकी फक्त दोनच महिलांना लाभ देण्याचा निर्णय घेतला जाऊ शकतो. यामुळे देखील लाभार्थींची संख्या कमी होईल.
महिलांमध्ये वाढती चिंता
योजनेच्या निकषांमध्ये संभाव्य बदलांमुळे अनेक महिलांमध्ये चिंता वाढली आहे. विशेषतः ज्या महिलांना आतापर्यंत या योजनेचा लाभ मिळत होता, परंतु नवीन निकषांनुसार त्या अपात्र ठरू शकतात, त्यांच्या चिंता अधिक तीव्र आहेत.
“आम्हाला मागील तीन महिन्यांपासून १,५०० रुपये मिळत होते. आम्ही या पैशांचा वापर घरगुती खर्चासाठी करत होतो. जर आता हा लाभ बंद झाला, तर आमच्यासाठी आर्थिक अडचणी निर्माण होतील,” असे एका लाभार्थी महिलेने सांगितले.
दुसरीकडे, काही महिला हप्त्याच्या रकमेत वाढ होण्याची आशा करत आहेत. “जर हप्त्याची रक्कम २,१०० रुपये झाली, तर आम्हाला अधिक आर्थिक मदत होईल. परंतु आम्हाला या रकमेपेक्षा योजनेची सातत्यता अधिक महत्त्वाची वाटते,” असे एका महिलेने म्हटले आहे.
महायुती सरकारने लाडकी बहीण योजनेसंदर्भात अद्याप कोणताही अधिकृत निर्णय जाहीर केलेला नाही. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखाली पहिल्या मंत्रिमंडळ बैठकीत या विषयावर चर्चा होण्याची शक्यता आहे.
महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी ही योजना महत्त्वपूर्ण मानली जात आहे. त्यामुळे, योजना पूर्णपणे बंद होण्याची शक्यता कमी आहे. परंतु निकषांमध्ये आणि हप्त्याच्या रकमेमध्ये बदल होऊ शकतात.
डिसेंबर महिन्यात हप्ता कधी आणि किती रकमेचा जमा होईल, याकडे महिलांचे लक्ष लागले आहे. यासंदर्भात लवकरच सरकारकडून अधिकृत माहिती जाहीर होण्याची अपेक्षा आहे.
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेचा लाभ लाखो महिलांना मिळत आहे. परंतु, योजनेची प्रभावी अंमलबजावणी सुनिश्चित करण्यासाठी निकषांमध्ये काही बदल करणे आवश्यक ठरू शकते.
हप्त्याच्या रकमेत वाढ होण्याची शक्यता आहे, परंतु त्याचबरोबर लाभार्थींची संख्या कमी होऊ शकते. सरकारसमोरील आव्हान असे आहे की योजनेची व्याप्ती कमी न करता तिची प्रभावी अंमलबजावणी कशी करावी.
महायुती सरकारच्या पहिल्या मंत्रिमंडळ बैठकीत या योजनेसंदर्भात निर्णय घेतला जाण्याची शक्यता आहे. त्यानंतर डिसेंबरच्या हप्त्याबाबत स्पष्टता येईल. तोपर्यंत, लाभार्थी महिलांनी धीर धरून या निर्णयाची वाट पाहणे आवश्यक आहे.