Ekyc your ration card महाराष्ट्र राज्यातील रेशन कार्ड धारकांसाठी अत्यंत महत्त्वाची बातमी आहे. सरकारने आता लाभार्थ्यांना स्वस्त धान्य दुकानांमध्ये न जाता, स्वतःच्या घरी बसून आपल्या मोबाईलवरून ई-केवायसी पूर्ण करण्याची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे. ही सुविधा विशेषतः अंत्योदय आणि प्राधान्य कुटुंब लाभार्थ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे.
आजच्या डिजिटल युगात, शासनाकडून नागरिकांसाठी अनेक सुविधा ऑनलाइन उपलब्ध करून देण्यात येत आहेत. त्यातीलच एक महत्त्वपूर्ण पाऊल म्हणजे ‘मेरा ई-केवायसी’ अॅप. या अॅपच्या माध्यमातून रेशन कार्ड धारकांना घरबसल्या आपली ई-केवायसी पूर्ण करता येणार आहे.
ई-केवायसी का आवश्यक आहे?
सरकारने सर्व शिधापत्रिका धारकांसाठी ई-केवायसी बंधनकारक केले आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे लाभार्थ्यांची ओळख निश्चित करणे आणि शिधावाटप व्यवस्थेत पारदर्शकता आणणे हे आहे. आधार कार्डशी संलग्न केलेल्या बायोमेट्रिक माहितीच्या आधारे लाभार्थ्यांची ओळख पटवली जाते, ज्यामुळे शिधावाटप व्यवस्थेतील गैरव्यवहार रोखण्यास मदत होते.
आतापर्यंत, लाभार्थ्यांना ई-केवायसीसाठी स्वस्त धान्य दुकानांमध्ये जाऊन ईपॉस मशीनद्वारे बायोमेट्रिक सत्यापन करावे लागत होते. परंतु अनेकदा, विशेषतः लहान मुले आणि वृद्ध व्यक्तींच्या बाबतीत, बोटांचे ठसे आणि डोळ्यांद्वारे स्कॅनिंग करण्यात समस्या येत असल्याचे निदर्शनास आले आहे. अशा परिस्थितीत, नवीन मेरा ई-केवायसी अॅप एक वरदान ठरणार आहे.
राज्य सरकार आणि एन.आय.सी. यांचा पुढाकार
महाराष्ट्र राज्य सरकारने नॅशनल इन्फॉर्मेटिक्स सेंटर (एन.आय.सी.) च्या सहकार्याने लाभार्थ्यांच्या सोयीसाठी मेरा ई-केवायसी अॅप विकसित केले आहे. या अॅपमुळे लाभार्थ्यांना प्रत्यक्ष स्वस्त धान्य दुकानांमध्ये न जाता घरबसल्या ई-केवायसी करण्याचा पर्याय उपलब्ध झाला आहे.
या पहलमुळे विशेषतः ग्रामीण भागातील लाभार्थी, वृद्ध नागरिक, दिव्यांग व्यक्ती आणि अशा व्यक्तींना मोठा फायदा होणार आहे ज्यांना स्वस्त धान्य दुकानांपर्यंत पोहोचण्यास अडचणी येतात. यामुळे त्यांचा वेळ आणि प्रवासाचा खर्च वाचणार आहे.
ई-केवायसी कशी करावी? – सविस्तर मार्गदर्शन
मेरा ई-केवायसी अॅपद्वारे ई-केवायसी करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. खालील स्टेप बाय स्टेप मार्गदर्शन आपल्याला या प्रक्रियेत मदत करेल:
१. आवश्यक अॅप्स डाउनलोड करणे:
सर्वप्रथम, गूगल प्ले स्टोअरवरून खालील दोन अॅप्स डाउनलोड करा:
- मेरा ई-केवायसी मोबाईल अॅप: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.nic.facialauth
- आधार फेस आरडी सर्व्हिस अॅप: https://play.google.com/store/apps/details?id=in.gov.uidai.facerd
२. अॅप्स इन्स्टॉल आणि सेटअप करणे:
- दोन्ही अॅप्स डाउनलोड केल्यानंतर त्यांना आपल्या मोबाईलवर इन्स्टॉल करा.
- इन्स्टॉलेशननंतर अॅप्सला आवश्यक परवानग्या द्या (जसे कॅमेरा अॅक्सेस, इंटरनेट अॅक्सेस इत्यादी).
- परवानग्या देत असताना लक्षात ठेवा की ही अॅप्स सरकारी असून सुरक्षित आहेत.
३. मेरा ई-केवायसी अॅप वापरणे:
- मेरा ई-केवायसी अॅप उघडा.
- राज्य निवडा – ‘महाराष्ट्र’ निवडा.
- आधार क्रमांक प्रविष्ट करा – आपला १२ अंकी आधार क्रमांक टाका.
- OTP प्राप्त करा – आधारशी संलग्न असलेल्या मोबाईल नंबरवर आलेला OTP प्रविष्ट करावा.
- कॅप्चा कोड टाका – स्क्रीनवर दिसणारा कॅप्चा कोड प्रविष्ट करा.
४. चेहऱ्याद्वारे पडताळणी:
- स्वतःच्या ई-केवायसीसाठी समोरचा (फ्रंट) कॅमेरा वापरा.
- चेहरा स्क्रीनवर दिसेल अशा पद्धतीने फोन धरा.
- स्क्रीनवर दिलेल्या सूचनांनुसार डोळ्यांची उघडझाप करा.
- कुटुंबातील इतर सदस्यांची ई-केवायसी करत असल्यास मागचा (बॅक) कॅमेरा वापरा.
५. सत्यापन प्रक्रिया पूर्ण करणे:
- चेहऱ्याची यशस्वी पडताळणी झाल्यावर, लाभार्थ्याची माहिती रास्त भाव दुकानाच्या ई-पॉस मशीनवर दिसू लागेल.
- याची खात्री करण्यासाठी अॅपमध्ये “ई-केवायसी स्टेटस” तपासा.
- जर “ई-केवायसी स्टेटस – Y” असे दिसत असेल, तर प्रक्रिया यशस्वीरित्या पूर्ण झाली आहे असे समजा.
ई-केवायसी करताना लक्षात ठेवण्याच्या महत्त्वाच्या सूचना
- इंटरनेट कनेक्शन: प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी स्थिर इंटरनेट कनेक्शन आवश्यक आहे.
- प्रकाश व्यवस्था: चेहरा स्कॅन करताना योग्य प्रकाश असणे आवश्यक आहे.
- आधार अपडेट: आपल्या आधार कार्डवरील फोटो जुना असेल तर प्रक्रिया अयशस्वी होऊ शकते. अशा परिस्थितीत आधी आधार अपडेट करा.
- कुटुंब सदस्य: एकाच मोबाईल फोनवरून कुटुंबातील सर्व सदस्यांची ई-केवायसी करता येते.
- वयोमर्यादा: ५ वर्षांखालील मुलांसाठी ई-केवायसीची आवश्यकता नाही.
ई-केवायसीचे फायदे
१. वेळ आणि पैशांची बचत:
रेशन दुकानांपर्यंत जाण्यासाठी लागणारा वेळ आणि प्रवासाचा खर्च वाचतो. विशेषतः ग्रामीण भागातील लाभार्थ्यांना याचा मोठा फायदा होईल.
२. सुलभ प्रक्रिया:
बोटांचे ठसे न मिळण्याची समस्या येणाऱ्या वृद्ध व्यक्ती आणि लहान मुलांसाठी चेहऱ्याद्वारे सत्यापन अधिक सोपे आहे.
३. कोणत्याही वेळी:
२४x७ उपलब्ध असलेल्या या सेवेमुळे लाभार्थी त्यांना सोयीस्कर असलेल्या वेळी ई-केवायसी करू शकतात.
४. सामाजिक अंतर:
कोविड-१९ सारख्या साथीच्या आजारांच्या काळात सामाजिक अंतर राखण्यासाठी ही सेवा उपयुक्त ठरते.
५. पारदर्शकता:
डिजिटल पद्धतीने केलेल्या ई-केवायसीमुळे प्रक्रियेत पारदर्शकता येते आणि गैरव्यवहारांना आळा बसतो.
मेरा ई-केवायसी अॅप हे डिजिटल इंडिया अभियानाचा एक महत्त्वपूर्ण भाग आहे. ही सेवा विशेषतः वृद्ध, दिव्यांग आणि ग्रामीण भागातील नागरिकांसाठी वरदान ठरणार आहे. सार्वजनिक वितरण प्रणालीत डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर केल्याने प्रक्रिया अधिक कार्यक्षम, पारदर्शक आणि सुलभ होणार आहे.
सरकारचा हा पुढाकार खरोखरच स्वागतार्ह आहे. याद्वारे लाभार्थ्यांना त्यांच्या हक्काचे धान्य मिळविण्यासाठी होणारा त्रास कमी होणार आहे. तसेच प्रत्येक पात्र लाभार्थी योग्य प्रमाणात अन्नधान्य मिळवू शकेल याची खात्री होईल.
लाभार्थ्यांनी या सुविधेचा जास्तीत जास्त लाभ घ्यावा आणि आपली ई-केवायसी तात्काळ पूर्ण करावी. अधिक माहितीसाठी आपल्या जवळच्या रेशन दुकानदाराशी संपर्क साधावा किंवा अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी.