Crop insurance payments महाराष्ट्रातील लाखो शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी असून खरीप हंगाम २०२४ मधील पीक विमा योजनेअंतर्गत निधी वाटपाची प्रक्रिया वेगाने सुरू आहे. कृषी विभागाच्या अहवालानुसार, २३ एप्रिल २०२५ पर्यंत राज्यभरातील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यावर एकूण १६२० कोटी रुपयांचा पीक विमा जमा करण्यात आला आहे. विशेष म्हणजे, आता एकूण मंजूर पीक विमा निधी ३१८० कोटी रुपयांपर्यंत वाढला असून, उर्वरित १५६० कोटी रुपये लवकरच शेतकऱ्यांच्या खात्यावर जमा होणार आहेत.
विविध जिल्ह्यांमध्ये पीक विमा वाटपाची स्थिती
सुरुवातीला २५५५ कोटी रुपयांचा पीक विमा मंजूर करण्यात आला होता, परंतु अनेक जिल्ह्यांचे कॅल्क्युलेशन पूर्ण झाल्यानंतर ही रक्कम आता ३१८० कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचली आहे. राज्यातील २९ जिल्ह्यांसाठी पीक विमा मंजूर करण्यात आला आहे, मात्र कोकण विभागातील जिल्ह्यांना या योजनेअंतर्गत एकही रुपया मिळणार नाही याची नोंद घ्यावी.
आतापर्यंत अनेक जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यावर पीक विम्याचे पैसे जमा झाले आहेत:
- परभणी: विमा रक्कम जमा
- बुलढाणा: विमा रक्कम जमा
- लातूर: विमा रक्कम जमा
- बीड: विमा रक्कम जमा
- जालना: विमा रक्कम जमा
- भंडारा: विमा रक्कम जमा
- नांदेड: विमा रक्कम जमा
- गडचिरोली: विमा रक्कम जमा
- यवतमाळ: विमा रक्कम जमा
- अमरावती: विमा रक्कम जमा
- हिंगोली: विमा रक्कम जमा
- छत्रपती संभाजीनगर: विमा रक्कम जमा
- नागपूर: विमा रक्कम जमा
नवीन जिल्ह्यांमध्ये वाटप सुरू
आता काही नवीन जिल्ह्यांतही पीक विमा वाटपाची प्रक्रिया सुरू झाली आहे:
- जळगाव: विमा रक्कम जमा होण्यास सुरुवात
- भंडारा: विमा रक्कम जमा होण्यास सुरुवात
- अहिल्यानगर: विमा रक्कम जमा होण्यास सुरुवात
- पुणे: विमा रक्कम जमा होण्यास सुरुवात
- गोंदिया: विमा रक्कम जमा होण्यास सुरुवात
- कोल्हापूर: विमा रक्कम जमा होण्यास सुरुवात
- सोलापूर: विमा रक्कम जमा होण्यास सुरुवात
सोलापूर जिल्ह्यासाठी विशेष अपडेट
सोलापूर जिल्हा हा गेल्या काही दिवसांपासून सर्वाधिक चर्चेत होता. जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर पीक नुकसान झाले असतानाही अनेक क्लेम रिजेक्ट झाल्यामुळे शेतकऱ्यांच्या मनात विमा रक्कम मिळण्याबाबत शंका होती. परंतु आता आनंदाची बातमी म्हणजे सोलापूर जिल्ह्यासाठी तब्बल २८० कोटी रुपयांचा पीक विमा मंजूर करण्यात आला आहे. आता या जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यावर आजपासून प्रत्यक्ष निधी वर्ग होण्यास सुरुवात होणार आहे.
अहिल्यानगर जिल्ह्यातील उपडेट
अहिल्यानगर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठीही चांगली बातमी असून येत्या आठवड्याभरामध्ये या जिल्ह्यातील शेतकरी बांधवांच्या बँक खात्यावर विमा रक्कम जमा होणार आहे. पश्चिम महाराष्ट्र विभागांतर्गत अहिल्यानगर आणि सोलापूर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या खात्यावर चांगल्या प्रमाणात पैसे जमा होत आहेत.
पीक विमा मंजुरीचे निकष
हा मंजूर करण्यात आलेला पीक विमा मुख्यत्वे दोन ट्रिगर अंतर्गत वितरित केला जात आहे:
- स्थानिक नैसर्गिक आपत्ती
- हंगामातील प्रतिकूल परिस्थिती
या दोन निकषांवर आधारित नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांनाच हा पीक विमा मिळत आहे. याशिवाय पीक कापणी अहवाल किंवा पीक पूर्वीचा अहवाल यांच्या आधारे अद्याप कोणताही निधी वितरित करण्यात आलेला नाही. तसेच, ईल्ड बेस (उत्पादन आधारित) क्लेमचे वाटप अद्याप बाकी आहे.
सध्या वैयक्तिक क्लेम आणि अग्रीम (२५% रक्कम) या अंतर्गत शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यावर पैसे जमा होत आहेत. जळगाव आणि नाशिक या जिल्ह्यांमध्ये वैयक्तिक क्लेम मंजूर झाले आहेत, परंतु ईल्ड बेस अद्याप कुठेही मंजूर झालेले नाही.
वाटप प्रक्रिया आणि अपेक्षित कालावधी
कृषी विभागाच्या माहितीनुसार, हळूहळू सर्व शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यावर विमा रक्कम जमा केली जात आहे. शेतकऱ्यांनी अस्वस्थ होण्याचे कारण नाही. जर आपल्या खात्यावर अद्याप पैसे जमा झाले नसतील तर काळजी करू नये. सर्व पात्र शेतकऱ्यांना ३० एप्रिल २०२५ पूर्वी पीक विमा रक्कम मिळेल अशी माहिती कृषी विभागाकडून देण्यात आली आहे.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- एकूण मंजूर पीक विमा: ३१८० कोटी रुपये
- आतापर्यंत वितरित रक्कम: १६२० कोटी रुपये
- वितरित होणे बाकी: १५६० कोटी रुपये
- सोलापूर जिल्ह्यासाठी मंजूर रक्कम: २८० कोटी रुपये
- वाटपाचा अंतिम कालावधी: ३० एप्रिल २०२५
शेतकऱ्यांसाठी सूचना
१. बँक खाते तपासणे: आपल्या बँक खात्याची नियमितपणे तपासणी करावी. २. पीक विमा पोर्टल: अधिकृत पीक विमा पोर्टलवर आपल्या क्लेमची स्थिती तपासावी. ३. आवश्यक कागदपत्रे: सर्व आवश्यक कागदपत्रे अद्ययावत ठेवावीत. ४. स्थानिक कृषी कार्यालय: अधिक माहितीसाठी स्थानिक कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा. ५. धैर्य ठेवणे: निधी वाटप प्रक्रिया हळूहळू सुरू असून सर्व पात्र शेतकऱ्यांना विमा रक्कम मिळेल.
खरीप हंगाम २०२४ मधील पीक विमा वाटपाची प्रक्रिया वेगाने सुरू आहे. आतापर्यंत १६२० कोटी रुपयांचे वाटप झाले असून, उर्वरित १५६० कोटी रुपयांचे वाटप लवकरच होणार आहे. महाराष्ट्रातील २९ जिल्ह्यांपैकी बहुतांश जिल्ह्यात विमा रक्कम वाटप सुरू झाले आहे अथवा लवकरच सुरू होणार आहे. शेतकऱ्यांनी अस्वस्थ न होता ३० एप्रिल २०२५ पर्यंत प्रतीक्षा करावी. कोकण विभागातील जिल्ह्यांमध्ये मात्र यावेळी पीक विमा वाटप होणार नाही याची नोंद घ्यावी.
स्थानिक नैसर्गिक आपत्ती आणि हंगामातील प्रतिकूल परिस्थिती या दोन ट्रिगर्सच्या आधारे हा पीक विमा वाटप केला जात असून, पीक कापणी अहवाल, पीक पूर्वी अहवाल, आणि ईल्ड बेस निकषांवर आधारित वाटप अद्याप प्रलंबित आहे. सोलापूर आणि अहिल्यानगर जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांसाठी हा विशेष आनंदाचा क्षण असून, या जिल्ह्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात पीक विमा रक्कम वाटप होत आहे.
कृषी विभागाच्या या उपक्रमामुळे नैसर्गिक आपत्तीमुळे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना दिलासा मिळणार आहे. शेतकरी बांधवांनी विमा वाटपासंदर्भात अद्ययावत माहितीसाठी अधिकृत स्त्रोतांचा वापर करावा आणि स्थानिक कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
