Senior citizens राजस्थान राज्य सरकारने ज्येष्ठ नागरिकांसाठी एक मोठी आनंदाची बातमी जाहीर केली आहे. राज्यातील वृद्धांना मोफत तीर्थयात्रा करण्याची सुविधा देण्यात येणार आहे. “ज्येष्ठ नागरिक तीर्थक्षेत्र योजना २०२५-२६” या नावाने ही योजना सुरू करण्यात आली असून, यात राज्यातील वृद्धांना रेल्वे आणि विमानाने मोफत प्रवास करण्याची सुविधा देण्यात येणार आहे. या योजनेमुळे राज्यातील ३६,००० ज्येष्ठ नागरिकांना विविध पवित्र स्थळांना भेट देण्याची सुवर्णसंधी मिळणार आहे.
योजनेचा विस्तार आणि लाभार्थी संख्या
राजस्थान सरकारने या योजनेत मोठा बदल केला असून, यंदा लाभार्थ्यांची संख्या जवळपास दुप्पट करण्यात आली आहे. पूर्वी केवळ २०,००० ज्येष्ठ नागरिकांना या योजनेचा लाभ मिळत होता, परंतु आता ही संख्या वाढवून ३६,००० करण्यात आली आहे. यामध्ये ३०,००० ज्येष्ठ नागरिकांना रेल्वेद्वारे मोफत प्रवास आणि ६,००० ज्येष्ठ नागरिकांना विमानाने मोफत प्रवास करण्याची सुविधा देण्यात येणार आहे.
विशेष म्हणजे, यंदाच्या योजनेत अयोध्येतील राम मंदिराचाही समावेश करण्यात आला आहे. राम मंदिराच्या उद्घाटनानंतर हे महत्त्वपूर्ण तीर्थक्षेत्र भारतातील ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आकर्षणाचे केंद्र बनले आहे. त्यामुळे राजस्थान सरकारने हा निर्णय घेऊन ज्येष्ठ नागरिकांच्या आध्यात्मिक इच्छा पूर्ण करण्याची संधी दिली आहे.
योजनेचे पात्रता मापदंड
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही निश्चित पात्रता मापदंड ठरवण्यात आले आहेत:
१. अर्जदार राजस्थान राज्याचा मूळ रहिवासी असावा. २. अर्जदाराचे वय ६० वर्षे किंवा त्यापेक्षा जास्त असावे. ३. अर्जदार शारीरिकदृष्ट्या निरोगी असावा आणि प्रवासासाठी सक्षम असावा. ४. अर्जासोबत वैद्यकीय अधिकाऱ्याचे आरोग्य प्रमाणपत्र जोडणे आवश्यक आहे.
अर्ज प्रक्रिया
तीर्थयात्रा करू इच्छिणारे ज्येष्ठ नागरिक देवस्थान विभागाच्या अधिकृत संकेतस्थळावर ऑनलाइन पद्धतीने अर्ज करू शकतात. अर्जासोबत आवश्यक कागदपत्रे जोडणे आवश्यक आहे. अधिक माहितीसाठी, ज्येष्ठ नागरिक जयपूरच्या सहाय्यक आयुक्तांच्या कार्यालयात संपर्क साधू शकतात.
Also Read:
लग्न झालेल्या मुलींना मिळणार १ लाख रुपये, बांधकाम कामगार योजने अंतर्गत construction worker scheme
लाभार्थ्यांची निवड लॉटरी पद्धतीने केली जाते. लवकरच जिल्हा स्तरावर लॉटरी काढण्याची प्रक्रिया सुरू केली जाईल आणि त्यानुसार लाभार्थ्यांची यादी प्रसिद्ध केली जाईल. निवड झालेल्या लाभार्थ्यांना त्यांच्या निवडीबद्दल सूचित केले जाईल आणि त्यानंतर प्रवासाची व्यवस्था केली जाईल.
समाविष्ट तीर्थस्थळे
या योजनेंतर्गत ज्येष्ठ नागरिक विविध पवित्र स्थळांना भेट देऊ शकतात. रेल्वे प्रवासासाठी उपलब्ध तीर्थस्थळांमध्ये:
- रामेश्वर-मदुराई
- तिरुपती
- द्वारकापुरी-सोमनाथ
- जगन्नाथपुरी
- वैष्णो देवी-अमृतसर
- मथुरा-वृंदावन
- उज्जैन-ओंकारेश्वर
- प्रयागराज-वाराणसी
- गंगासागर (कोलकाता)
- हरिद्वार
- अयोध्या (राम मंदिर)
याव्यतिरिक्त, विमान प्रवासासाठी उपलब्ध तीर्थस्थळांमध्ये:
- ऋषिकेश
- शिखर-पावपुरी
- कामाख्या (गुवाहाटी)
- बिहार-शरीफ
- वेलंकन्नी चर्च (तामिळनाडू)
- सम्मेद शिखर पावापुरी
- वेदनाथ उज्जैन-ओंकारेश्वर त्र्यंबकेश्वर
- गंगासागर
योजनेचे फायदे आणि महत्त्व
“ज्येष्ठ नागरिक तीर्थक्षेत्र योजना” ही केवळ एक प्रवास योजना नाही, तर ती ज्येष्ठ नागरिकांना सामाजिक, आध्यात्मिक आणि मानसिक दृष्टीने सक्षम बनवण्याचा एक महत्त्वपूर्ण प्रयत्न आहे. या योजनेचे अनेक फायदे आहेत:
१. आध्यात्मिक समाधान
वृद्धावस्थेत अनेक ज्येष्ठ नागरिकांना आध्यात्मिक शांती आणि समाधान शोधण्याची इच्छा असते. या योजनेमुळे ते पवित्र स्थळांना भेट देऊ शकतात आणि आध्यात्मिक समाधान मिळवू शकतात. तीर्थयात्रेदरम्यान ते प्रार्थना, ध्यान आणि पूजा करू शकतात, जे त्यांच्या मनाला शांती देते.
२. सामाजिक संवाद आणि एकत्रीकरण
तीर्थयात्रेदरम्यान ज्येष्ठ नागरिकांना इतर समवयस्क व्यक्तींशी संवाद साधण्याची संधी मिळते. हे त्यांच्यासाठी एक सामाजिक मंच बनते, जिथे ते आपल्या अनुभवांची देवाणघेवाण करू शकतात आणि नवीन मित्र बनवू शकतात. यामुळे त्यांच्यात एकाकीपणाची भावना कमी होते आणि सामाजिक एकत्रीकरण वाढते.
३. आरोग्य लाभ
प्रवास हा एक प्रकारचा व्यायाम आहे, जो ज्येष्ठ नागरिकांसाठी फायदेशीर ठरू शकतो. तीर्थयात्रेदरम्यान ते विविध ठिकाणी फिरतात, ज्यामुळे त्यांचे शारीरिक आरोग्य चांगले राहते. याशिवाय, आध्यात्मिक शांती मिळाल्याने त्यांचे मानसिक आरोग्यही सुधारते.
४. सांस्कृतिक ज्ञान आणि अनुभव
तीर्थयात्रेदरम्यान ज्येष्ठ नागरिक विविध प्रदेशांची संस्कृती, परंपरा आणि इतिहास जाणून घेऊ शकतात. यामुळे त्यांचे ज्ञान वाढते आणि त्यांना नवीन अनुभव मिळतात. हे त्यांच्या जीवनात एक नवीन ऊर्जा आणि उत्साह निर्माण करते.
५. आर्थिक भार कमी
राजस्थान सरकारने ही योजना मोफत बनवल्याने, ज्येष्ठ नागरिकांवर आर्थिक भार पडत नाही. अनेक ज्येष्ठ नागरिकांना निवृत्तीनंतर मर्यादित उत्पन्न असते, त्यामुळे ते महागडे प्रवास करू शकत नाहीत. या योजनेमुळे त्यांना आर्थिक चिंता न करता तीर्थयात्रा करण्याची संधी मिळते.
योजनेची सद्यस्थिती आणि यश
“ज्येष्ठ नागरिक तीर्थक्षेत्र योजना” सुरू झाल्यापासून गेल्या ९ वर्षांत आतापर्यंत ९२,००० ज्येष्ठ नागरिकांनी या योजनेचा लाभ घेतला आहे. ही संख्या या योजनेच्या लोकप्रियतेचे आणि यशाचे प्रतीक आहे. या योजनेने राजस्थान राज्यातील ज्येष्ठ नागरिकांमध्ये आनंद आणि समाधान पसरवले आहे.
“ज्येष्ठ नागरिक तीर्थक्षेत्र योजना २०२५-२६” ही राजस्थान सरकारची एक अभिनव योजना आहे, जी ज्येष्ठ नागरिकांच्या आध्यात्मिक, सामाजिक आणि मानसिक कल्याणासाठी डिझाइन केली आहे. या योजनेमुळे राज्यातील ज्येष्ठ नागरिकांना आपल्या जीवनात एकदा तरी पवित्र स्थळांना भेट देण्याची इच्छा पूर्ण करण्याची संधी मिळते. सरकारने लाभार्थ्यांची संख्या वाढवून आणि अयोध्येतील राम मंदिराचा समावेश करून या योजनेला अधिक व्यापक बनवले आहे.
ज्येष्ठ नागरिकांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आवश्यक अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करावी आणि आपल्या आयुष्यातील स्मरणीय क्षणांच्या अनुभवाचा आनंद घ्यावा. राजस्थान सरकारच्या या उपक्रमामुळे ज्येष्ठ नागरिकांच्या आयुष्यात एक नवीन आशा आणि ऊर्जा निर्माण होणार आहे, जी त्यांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणेल.
