Gold price increased गेल्या काही दिवसांमध्ये सोने आणि चांदीच्या किंमतींमध्ये अभूतपूर्व वाढ झाली आहे. हा प्रकार केवळ भारतीय बाजारातच नव्हे तर जागतिक बाजारपेठेतही पाहायला मिळाला आहे. विशेषत: गेल्या तीन दिवसांमध्ये सोन्याच्या किंमतीत 5,230 रुपयांची प्रचंड वाढ झाली असून, चांदीच्या किंमतीत 7,000 रुपयांची भरारी पाहायला मिळाली आहे. या अचानक वाढीमुळे सर्वसामान्य नागरिकांपासून ते गुंतवणूकदारांपर्यंत सर्वांचेच लक्ष या बाजारपेठेकडे वळले आहे.
सोन्याचा भडकलेला भाव – आकडेवारीतून काय दिसते?
2025 च्या एप्रिल महिन्यात सोन्याच्या किंमतीत झालेली वाढ आश्चर्यकारक आहे. 8 एप्रिल 2025 रोजी 24 कॅरेट शुद्ध सोन्याचा 10 ग्रॅमचा भाव 89,730 रुपये होता. मात्र फक्त तीन दिवसांतच हा भाव 95,670 रुपयांपर्यंत पोहोचला. याचाच अर्थ तीन दिवसांत सोन्याच्या दरात 5,230 रुपयांची वाढ झाली. हीच गोष्ट 22 कॅरेट सोन्याबाबतही दिसून आली. दागिन्यांसाठी वापरल्या जाणाऱ्या 22 कॅरेट सोन्याचा भाव 8 एप्रिल रोजी 82,250 रुपये होता, जो 12 एप्रिलपर्यंत 87,700 रुपयांपर्यंत पोहोचला.
सोन्याच्या किंमतीची दिवसेंदिवस वाढ पाहिल्यास:
- 8 एप्रिल: 24 कॅरेट – 89,730 रुपये, 22 कॅरेट – 82,250 रुपये
- 10 एप्रिल: 24 कॅरेट – 93,380 रुपये (2,940 रुपयांची वाढ)
- 11 एप्रिल: 24 कॅरेट – 95,400 रुपये (2,020 रुपयांची वाढ)
- 12 एप्रिल: 24 कॅरेट – 95,670 रुपये (270 रुपयांची वाढ)
22 कॅरेट सोन्याच्या किंमतीत:
- 10 एप्रिल: 85,600 रुपये (2,700 रुपयांची वाढ)
- 11 एप्रिल: 87,450 रुपये (1,850 रुपयांची वाढ)
- 12 एप्रिल: 87,700 रुपये (250 रुपयांची वाढ)
केवळ तीन दिवसांतच 24 कॅरेट सोन्याच्या किंमतीत 5,230 रुपयांची वाढ झाली, तर 22 कॅरेट सोन्याच्या किंमतीत 4,800 रुपयांची वाढ झाली. वार्षिक तुलना केल्यास, 24 कॅरेट सोन्याच्या किंमतीत गेल्या वर्षभरात 22,360 रुपयांची वाढ झाली आहे.
चांदीच्या किंमतीतही भरारी
सोन्याप्रमाणेच चांदीच्या किंमतीतही मोठी वाढ पाहायला मिळाली आहे. 12 एप्रिल 2025 रोजी चांदीच्या किंमतीने ऐतिहासिक पातळी गाठली आहे. एक किलो चांदीचा भाव पहिल्यांदाच 1 लाख रुपयांच्या पार गेला आहे. 10 एप्रिल रोजी चांदीचा भाव 93,000 रुपये किलो होता, 11 एप्रिलला तो 97,100 रुपये झाला आणि 12 एप्रिलला चक्क 1,00,000 रुपये किलो (1 लाख रुपये) झाला. म्हणजेच तीन दिवसांतच चांदीच्या किंमतीत 7,000 रुपयांची वाढ झाली.
विशेष म्हणजे 11 एप्रिलला चांदीच्या किंमतीत 100 रुपयांची वाढ झाली होती, मात्र 12 एप्रिलला एकाच दिवसात 2,900 रुपयांची प्रचंड वाढ नोंदवली गेली. ही वाढ गुंतवणूकदारांनाही आश्चर्यचकित करणारी ठरली आहे.
सोने-चांदीच्या वाढत्या किंमतींमागील कारणे
1. जागतिक व्यापार तणाव
सध्या जगभरात अनेक देशांमध्ये व्यापारासंदर्भात वाद सुरू आहेत. अमेरिका व चीन यांच्यातील व्यापार युद्ध, युरोपातील अर्थव्यवस्थेतील अस्थिरता, आणि मध्य पूर्वेतील भू-राजकीय तणावांमुळे जागतिक अर्थव्यवस्थेत अनिश्चितता वाढली आहे. जेव्हा जागतिक स्तरावर अशा प्रकारचे आर्थिक अनिश्चितता निर्माण होते, तेव्हा गुंतवणूकदार आपली गुंतवणूक सुरक्षित ठेवण्यासाठी सोन्याकडे वळतात.
2. सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून सोन्याचे महत्त्व
सोने हे नेहमीच सुरक्षित गुंतवणूकीचे साधन म्हणून ओळखले जाते. महागाई, चलनवाढ, राजकीय अस्थिरता अशा काळात सोन्याच्या किंमतीत वाढ होते. आर्थिक अनिश्चिततेच्या काळात सोने हा मूल्यवर्धनाचा विश्वासार्ह स्त्रोत मानला जातो. सध्याच्या जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अस्थिरतेमुळे गुंतवणूकदार आपला पैसा शेअर बाजार, बाँड किंवा इतर आर्थिक साधनांऐवजी सोन्यामध्ये गुंतवण्याचे पसंत करत आहेत.
Also Read:
लग्न झालेल्या मुलींना मिळणार १ लाख रुपये, बांधकाम कामगार योजने अंतर्गत construction worker scheme
3. केंद्रीय बँकांचे धोरण
जगभरातील अनेक देशांच्या केंद्रीय बँका आपल्या परकीय चलन साठ्यामध्ये सोन्याचे प्रमाण वाढवत आहेत. विशेषतः भारत, चीन, रशिया सारख्या देशांमधील केंद्रीय बँकांनी गेल्या काही वर्षांत मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी केले आहे. या खरेदीमुळे जागतिक बाजारपेठेत सोन्याची मागणी वाढली आहे.
4. डॉलरचे मूल्य घसरणे
अमेरिकी डॉलरच्या मूल्यात होणारी घसरण ही सोन्याच्या किंमतीवर थेट परिणाम करते. डॉलरचे मूल्य कमी झाल्यास सोन्याचे मूल्य वाढते. सध्या अमेरिकेतील आर्थिक धोरणांमुळे डॉलरच्या मूल्यात अस्थिरता दिसून येत आहे, ज्याचा परिणाम म्हणून सोन्याच्या किंमतीत वाढ होत आहे.
5. मागणी-पुरवठा असमतोल
जागतिक स्तरावर सोन्याच्या उत्पादनात घट आणि मागणीत वाढ होत आहे. सोन्याच्या खाणींचे उत्पादन मर्यादित आहे आणि नवीन सोन्याच्या साठ्यांचा शोध घेणे अधिकाधिक कठीण होत चालले आहे. याउलट उद्योग, दागिने आणि गुंतवणूकीसाठी सोन्याची मागणी सातत्याने वाढत आहे. हा मागणी-पुरवठा असमतोल सोन्याच्या किंमतीत वाढ करण्यास कारणीभूत ठरतो.
भारतीय अर्थव्यवस्थेवर होणारे परिणाम
1. महागाईवर परिणाम
सोने-चांदीच्या किंमतीत होणारी वाढ ही भारतीय अर्थव्यवस्थेतील महागाईचा दर वाढवू शकते. सोन्याच्या वाढत्या किंमतीमुळे दागिन्यांच्या किंमतीही वाढतात, ज्याचा सरळ परिणाम सामान्य लोकांवर होतो. विशेषतः लग्नसराई आणि सणांच्या मोसमात सोन्याची खरेदी मोठ्या प्रमाणात होते, त्यामुळे या काळात वाढलेल्या किंमतींचा बोजा नागरिकांवर पडणार आहे.
2. निर्यातीवर परिणाम
भारत हा जगातील अग्रगण्य दागिना निर्माता आणि निर्यातदार देश आहे. सोन्याच्या वाढत्या किंमतींमुळे भारतीय दागिना उद्योगावर परिणाम होऊ शकतो. एकीकडे निर्यातीच्या किंमती वाढतील, तर दुसरीकडे जागतिक बाजारपेठेतील मागणीत घट होऊ शकते.
3. गुंतवणुकीवर परिणाम
सोन्याच्या किंमतीतील वाढ गुंतवणूकदारांना अधिक आकर्षित करू शकते. अनेक गुंतवणूकदार शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड यासारख्या गुंतवणूकीऐवजी सोन्यामध्ये पैसे गुंतवण्याकडे वळू शकतात. याचा परिणाम म्हणून इतर आर्थिक साधनांमधील गुंतवणूक कमी होऊ शकते.
4. सरकारी धोरणांवर परिणाम
वाढत्या सोन्याच्या किंमतींमुळे भारत सरकारला आयात शुल्क आणि करांच्या दरांत बदल करावे लागू शकतात. सोन्याच्या आयातीवरील शुल्क कमी केल्यास, किंमती काही प्रमाणात नियंत्रित ठेवण्यास मदत होऊ शकते.
बाजार विश्लेषकांच्या मते, लघु कालावधीत सोने-चांदीच्या किंमतीत आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे. जागतिक बाजारपेठेतील अनिश्चितता, भू-राजकीय तणाव आणि मागणी-पुरवठा असमतोल यांमुळे सोन्याचे भाव उंचावण्याची क्रिया सुरूच राहील असा अंदाज आहे. मात्र दीर्घकालीन दृष्टीने, जागतिक अर्थव्यवस्था स्थिर झाल्यानंतर सोन्याच्या किंमतीत स्थिरता येऊ शकते.
सध्याच्या परिस्थितीत, गुंतवणूकदारांना सावधगिरीने निर्णय घेण्याचा सल्ला दिला जात आहे. वाढती किंमत पाहून घाईने सोने खरेदी करण्यापेक्षा, किंमतीत थोडी घट होईपर्यंत प्रतीक्षा करणे फायदेशीर ठरू शकते. तसेच गुंतवणुकीचे विविधीकरण करणे महत्त्वाचे आहे, केवळ सोन्यावरच अवलंबून न राहता इतर आर्थिक साधनांमध्येही संतुलित गुंतवणूक करणे योग्य ठरेल.
सोने-चांदीच्या किंमतीतील हा अभूतपूर्व वाढीचा प्रवाह हे जागतिक आर्थिक परिस्थितीचे प्रतिबिंब आहे. आर्थिक अनिश्चिततेच्या काळात सोने हे नेहमीच सुरक्षित बंदर मानले जाते. सध्याच्या स्थितीत गुंतवणूकदारांसाठी, सामान्य नागरिकांसाठी, आणि देशाच्या अर्थव्यवस्थेसाठी सोन्याच्या वाढत्या किंमतींचा सूक्ष्म अभ्यास करणे आणि त्यानुसार आर्थिक नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे. कारण सोन्याची चमक सध्या जरी आकर्षक वाटत असली, तरी त्याच्या वाढत्या किंमतींचे दुरगामी परिणाम समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.