Husband and wife आर्थिक सुरक्षितता हा प्रत्येक कुटुंबाचा महत्त्वाचा पाया आहे. आपल्या पैशांची योग्य गुंतवणूक करून भविष्यात नियमित उत्पन्न मिळवण्याचा मार्ग म्हणजे पोस्ट ऑफिसची मासिक उत्पन्न योजना (MIS). या लेखामध्ये आपण पाहणार आहोत की कशाप्रकारे पती-पत्नी एकत्रितपणे गुंतवणूक करून महिन्याला दहा हजार रुपयांपेक्षा जास्त मिळवू शकतात.
पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना (MIS): एक परिचय
पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना ही भारत सरकारद्वारे चालवली जाणारी एक सुरक्षित गुंतवणूक योजना आहे. या योजनेतील मुख्य वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे:
- वार्षिक व्याज दर: सध्या 7.4% (एप्रिल 2025 पर्यंत)
- कालावधी: 5 वर्षे
- गुंतवणूक मर्यादा: एकल खात्यासाठी 9 लाख रुपये, संयुक्त खात्यासाठी 15 लाख रुपये
- कमाल वय मर्यादा: कोणतीही नाही
- उत्पन्न प्रकार: दरमहा व्याज स्वरूपात
पती-पत्नीसाठी विशेष लाभ: डबल फायदा
या योजनेमध्ये पती-पत्नी एकत्रितपणे गुंतवणूक करण्यासाठी अनेक फायदे आहेत:
Also Read:
या जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात १५९ कोटी रुपयांचा पीक विमा जमा होणार Crop insurance worth
- वाढीव गुंतवणूक मर्यादा: एकल खात्यामध्ये एका व्यक्तीला जास्तीत जास्त 9 लाख रुपयांची गुंतवणूक करता येते. परंतु, पती-पत्नी एकत्रितपणे संयुक्त खाते उघडल्यास त्यांना 15 लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते.
- वाढीव मासिक उत्पन्न: जास्त गुंतवणूकीमुळे दरमहा जास्त व्याज मिळते, ज्यामुळे कुटुंबाचे एकूण उत्पन्न वाढते.
- कर-कार्यक्षम व्यवस्थापन: पती आणि पत्नी दोघांच्या नावाने असल्याने, कर उद्देशासाठी उत्पन्नाचे योग्य विभाजन करता येते.
किती गुंतवणूक करावी लागेल महिन्याला 10,000 रुपये मिळवण्यासाठी?
आता आपण पाहूया की महिन्याला 10,000 रुपये मिळवण्यासाठी किती गुंतवणूक करावी लागेल:
- वार्षिक व्याज दर: 7.4%
- मासिक व्याज दर: 7.4% ÷ 12 = 0.6167% प्रति महिना
- आवश्यक गुंतवणूक: 10,000 ÷ 0.6167% = 10,000 × (100 ÷ 0.6167) = 1,621,531 रुपये
परंतु, एका खात्यावर 9 लाख रुपयांची मर्यादा असल्याने, पती-पत्नी दोघांनी वेगवेगळी खाती उघडावीत किंवा संयुक्त खाते उघडावे:
- पती: 9,00,000 रुपये (मासिक उत्पन्न: 5,550 रुपये)
- पत्नी: 7,21,531 रुपये (मासिक उत्पन्न: 4,450 रुपये)
- एकूण मासिक उत्पन्न: 10,000 रुपये
किंवा संयुक्त खात्यासाठी:
- संयुक्त खाते: 15,00,000 रुपये (मासिक उत्पन्न: 9,250 रुपये)
- शिल्लक गुंतवणूक: 1,21,531 रुपये (वैयक्तिक खात्यात गुंतवावी)
गुंतवणूकीवर मिळणारे व्याज आणि लाभ
आपण 16,21,531 रुपयांची गुंतवणूक केल्यास:
- मासिक व्याज: 10,000 रुपये
- वार्षिक व्याज: 1,20,000 रुपये
- 5 वर्षांत एकूण व्याज: 6,00,000 रुपये
- 5 वर्षानंतर मुद्दल + व्याज: 16,21,531 + 6,00,000 = 22,21,531 रुपये
पोस्ट ऑफिस MIS मध्ये खाते कसे उघडावे?
MIS खाते उघडण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे आणि प्रक्रिया:
आवश्यक कागदपत्रे:
- फॉर्म A (अर्ज पत्र)
- ओळख पुरावा (आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पासपोर्ट, वाहन परवाना इ.)
- पत्त्याचा पुरावा (आधार कार्ड, पासपोर्ट, वीज बिल इ.)
- पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र
- पॅन कार्ड (अनिवार्य)
प्रक्रिया:
- जवळच्या पोस्ट ऑफिसमध्ये जा.
- फॉर्म A घ्या आणि संपूर्ण माहिती भरा.
- संयुक्त खात्यासाठी, दोघांचीही माहिती भरा.
- रोख, चेक किंवा डिमांड ड्राफ्टद्वारे पैसे भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे सादर करा.
- खाते खातेक्रमांक आणि पासबुक मिळवा.
पोस्ट ऑफिस MIS योजनेचे विशेष नियम
- लॉक-इन कालावधी: 1 वर्ष
- प्रारंभिक गुंतवणूक: किमान 1,000 रुपये
- अपरिपक्व काढणे: खाते उघडल्यानंतर 1 वर्षानंतर गुंतवणूक काढता येते, परंतु 2% दंड लागू होतो.
- व्याज प्रदान: दरमहा 1 तारखेला किंवा त्यानंतर
- कर वजावट: 10,000 रुपयांपेक्षा जास्त वार्षिक व्याजावर TDS लागू होतो.
MIS खात्यासाठी पात्रता मापदंड
- वय: कोणत्याही वयाचा भारतीय नागरिक
- अनिवासी भारतीय (NRI): पात्र नाहीत
- अल्पवयीन: पालकाच्या/कायदेशीर पालकाच्या नावे
- HUF: पात्र नाही
- संयुक्त खाते: केवळ पती-पत्नी मध्ये किंवा दोन वयस्क व्यक्तींमध्ये
MIS योजनेचे फायदे
- सुरक्षित गुंतवणूक: भारत सरकारची हमी
- नियमित उत्पन्न: दरमहा निश्चित उत्पन्न
- उच्च व्याज दर: बँकेच्या तुलनेत अधिक परतावा
- कर लाभ: 80C अंतर्गत कर सवलत
- विस्तृत नेटवर्क: भारतातील सर्व पोस्ट ऑफिसांमध्ये उपलब्ध
- सुलभ व्यवहार: ऑनलाइन खाते व्यवस्थापन उपलब्ध
- कमी प्रारंभिक गुंतवणूक: 1,000 रुपयांपासून सुरुवात
काही महत्त्वाचे टिप्स
- वेळेवर गुंतवणूक: व्याज दर बदलण्याआधी गुंतवणूक करा.
- योग्य नामनिर्देशन: योग्य नामांकन करून ठेवा.
- वार्षिक तपासणी: दरवर्षी व्याज दर तपासा.
- कर नियोजन: TDS वजावटीसाठी फॉर्म 15G/15H सादर करा (जर लागू असेल तर).
- संयुक्त खाते: पती-पत्नी दोघेही प्राथमिक खातेदार म्हणून नोंदणी करावीत.
पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना हा सुरक्षित आणि विश्वासार्ह गुंतवणूक पर्याय आहे. पती-पत्नी एकत्रितपणे गुंतवणूक करून, महिन्याला 10,000 रुपयांपेक्षा जास्त नियमित उत्पन्न मिळवू शकतात. या योजनेत गुंतवणूक करण्यापूर्वी, व्यक्तिगत गरजा आणि आर्थिक उद्दिष्टे लक्षात घेऊन निर्णय घ्यावा. योग्य नियोजनासह, ही योजना आर्थिक स्थिरता आणि सुरक्षा प्रदान करू शकते.
