Modi government’s big gift मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेअंतर्गत आतापर्यंत नऊ हप्त्यांचे यशस्वी वितरण झाले आहे. आता राज्यातील लाखो महिला दहाव्या म्हणजेच एप्रिल महिन्याच्या हप्त्याच्या प्रतीक्षेत आहेत. महिला व बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी याआधी जाहीर केले होते की, एप्रिल महिन्याचा हप्ता ३० एप्रिलच्या आधी लाडक्या बहिणींच्या बँक खात्यावर जमा होईल. परंतु २८ एप्रिलपर्यंत या योजनेचा पैसा अद्याप बँक खात्यावर जमा झाल्याची कोणतीही बातमी नाही, ज्यामुळे लाभार्थी महिलांमध्ये प्रतीक्षा आणि चिंता वाढत आहे.
वितरणाबाबत विविध अपडेट आणि संभ्रम
एप्रिल महिन्याच्या हप्त्याच्या वितरणाबाबत आतापर्यंत विविध प्रकारच्या अपडेट्स प्रसिद्ध झाल्या आहेत, ज्यामुळे लाभार्थींमध्ये संभ्रम निर्माण झाला आहे. सुरुवातीला सांगण्यात आले होते की, अक्षय तृतीयेच्या शुभमुहूर्तावर (३० एप्रिल २०२५) लाडक्या बहिणींच्या बँक खात्यावर रक्कम जमा होईल. त्यानंतर काही मीडिया रिपोर्ट्सनुसार २६ एप्रिलपासून हप्ते वितरित होतील अशी माहिती समोर आली होती. परंतु प्रत्यक्षात कोणत्याही महिलेच्या खात्यात अद्याप हा हप्ता जमा झालेला नाही.
महिला व बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी दिलेल्या आश्वासनानुसार, एप्रिल महिन्याच्या शेवटापर्यंत सर्व पात्र लाभार्थींच्या खात्यावर दहावा हप्ता जमा होणे अपेक्षित होते. परंतु त्याबाबत अधिकृत स्तरावरून अद्याप कोणतीही माहिती जाहीर झालेली नाही.
पात्र लाभार्थींची संख्या आणि वितरण प्रक्रिया
लाडकी बहीण योजनेअंतर्गत सध्या सुमारे २.६३ कोटी महिला पात्र ठरल्या आहेत. नुकत्याच झालेल्या पडताळणीनंतर काही महिलांना योजनेतून वगळण्यात आले आहे, तरीही पात्र लाभार्थींची संख्या अडीच कोटींच्या आसपास आहेच. एवढ्या मोठ्या संख्येने महिलांना एकाच वेळी थेट खात्यावर पैसे पाठवणे (डीबीटी) ही मोठी प्रक्रिया आहे.
या योजनेच्या पहिल्या हप्त्याच्या वितरणापासूनच, पैसे पाठवण्यासाठी अनुभवानुसार चार-पाच दिवसांचा कालावधी लागतो. एकाच वेळी सर्व लाभार्थींना पैसे पाठवल्यास बँकिंग सर्व्हरवर अतिरिक्त भार पडतो आणि अनेक प्रकारच्या तांत्रिक अडचणी येऊ शकतात. म्हणूनच वितरण प्रक्रिया चार-पाच दिवसांच्या कालावधीत टप्प्याटप्प्याने केली जाते.
अक्षय तृतीयेला (३० एप्रिल) जर हा लाभ वितरित करायचा असता तर २६-२७ एप्रिलपासून प्रक्रिया सुरू झाली असती. परंतु अद्याप त्याबाबत कोणतीही अधिकृत माहिती जाहीर झालेली नाही, ज्यामुळे या महिन्यात लाभ मिळण्याबाबत अनिश्चितता निर्माण झाली आहे.
एप्रिल-मे हप्ते एकत्रित मिळण्याची शक्यता
काही मीडिया रिपोर्ट्स आणि सूत्रांद्वारे मिळालेल्या माहितीनुसार, सरकार एप्रिल आणि मे या दोन महिन्यांचे हप्ते एकत्रित वितरित करण्याचा विचार करत आहे. जर हा निर्णय झाला तर लाडक्या बहिणींना एप्रिलच्या हप्त्यासाठी मे महिन्यापर्यंत थांबावे लागू शकते.
याआधीही अशीच स्थिती निर्माण झाली होती जेव्हा फेब्रुवारी आणि मार्च महिन्यांचे हप्ते एकत्रित वितरित करण्यात आले होते. हे हप्ते मार्च महिन्याच्या पहिल्या आणि दुसऱ्या आठवड्यात सर्व लाभार्थींना मिळाले होते. त्याचप्रमाणे एप्रिल आणि मे महिन्यांचे हप्ते एकत्रित दिले जाण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे हा निधी मे महिन्यातच खात्यावर जमा होईल.
परंतु एप्रिल महिन्यात हप्ता न मिळाल्यास अनेक लाभार्थी महिला नाराज होऊ शकतात. कारण या योजनेवर अनेक महिलांचे महिन्याचे नियोजन अवलंबून असते.
पुढील दोन दिवस महत्त्वाचे
आज आणि उद्या लाडकी बहीण योजनेच्या दहाव्या हप्त्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे दिवस ठरणार आहेत. शनिवार-रविवारच्या सुट्टीनंतर आता महिला व बालविकास विभागाकडून अधिकृत अपडेट येण्याची शक्यता आहे. जर आज किंवा उद्या त्याबाबत माहिती जाहीर झाली किंवा सरकारने निधी महिला व बालविकास विभागाकडे वर्ग केला, तर दोन-तीन दिवसांच्या कालावधीत हप्ते वितरणाची प्रक्रिया सुरू होऊ शकते.
अद्याप महिला व बालविकास विभागाकडून किंवा सरकारकडून अधिकृतपणे कोणतीही माहिती देण्यात आलेली नाही. यामुळे हप्ता एप्रिल महिन्यात किंवा मे महिन्यात जमा होईल याबाबत स्पष्टता नाही.
अर्थसंकल्पातील तरतूद आणि योजनेचे भविष्य
लाडकी बहीण योजना भविष्यातही सुरू राहणार असल्याचे सरकारने स्पष्ट केले होते. अर्थमंत्री अजित पवार यांनीही या योजनेला अर्थसंकल्पात पुरेशी तरतूद केली असल्याचे जाहीर केले होते. त्यांनी स्पष्टपणे सांगितले होते, “हा आम्ही तुम्हाला दिलेला भाऊज आहे, आम्ही तुम्हाला दिलेली रक्षाबंधनाची भेट आहे आणि त्याचामुळे ही योजना तुम्हाला, माझ्या लाडक्या बहिणींना, चालूच राहणार आहे.”
Also Read:
महिलांच्या बँक खात्यात १०वा हफ्ता जमा होण्यास सुरुवात पहा यादीत नाव Women’s bank accounts
“फक्त ज्या महिलांचे उत्पन्न अडीच लाखाच्या आतमध्ये आहे अशांसाठी ही योजना आहे, आणि एका वेळी एकाच योजनेचा लाभ घेता येईल. संजय गांधी निराधार योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांना ठरवावे लागेल की कोणत्या योजनेचा लाभ घ्यायचा,” असेही अर्थमंत्र्यांनी स्पष्ट केले होते.
योजनेचा महिलांच्या जीवनावरील प्रभाव
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र राज्यातील महिलांसाठी आर्थिक आधार ठरली आहे. या योजनेमुळे अनेक महिलांना आर्थिक स्वावलंबनाकडे वाटचाल करण्यास मदत मिळत आहे. योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या निधीचा उपयोग महिला मुलांच्या शिक्षणासाठी, छोटे व्यवसाय सुरू करण्यासाठी, आरोग्य विषयक गरजांसाठी, आणि कुटुंबाच्या इतर आवश्यक खर्चांसाठी करत आहेत.
परंतु हप्ते वेळेवर न मिळाल्यास अनेक महिलांचे मासिक अर्थनियोजन विस्कळित होते. त्यामुळे वेळेवर हप्ते वितरित होणे ही आवश्यक बाब आहे.
महिला व बालविकास विभागाच्या कामगिरीचा आढावा
महिला व बालविकास विभागाने १०० दिवसांच्या कार्यक्रमात १०० पैकी ८० गुण मिळवून उत्कृष्ट कामगिरी केली होती. विभागाने ई-ऑफिस प्रकल्पाची यशस्वी अंमलबजावणी, ३७,००० अंगणवाडी सेविकांना प्रशिक्षण, भरती प्रक्रिया आणि अन्य महत्त्वाच्या उपक्रमांची अंमलबजावणी केली आहे.
त्याचबरोबर लाडकी बहीण योजनेचेही यशस्वी व्यवस्थापन करण्यात आले आहे. मात्र एप्रिल महिन्याचा हप्ता वितरित करण्यात झालेल्या विलंबामुळे विभागाच्या कामगिरीवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.
सरकारची भूमिका आणि पुढील योजना
महायुती सरकारने लाडकी बहीण योजनेला अत्यंत महत्त्व दिले आहे. मुख्यमंत्री, उपमुख्यमंत्री आणि महिला व बालविकास मंत्री वेळोवेळी योजनेच्या प्रगतीचा आढावा घेत असतात. मात्र एप्रिल महिन्याच्या हप्त्याच्या वितरणाबाबत अद्याप सरकारकडून अधिकृत माहिती जाहीर झालेली नाही.
सरकारने जरी एप्रिल आणि मे महिन्यांचे हप्ते एकत्रित देण्याचा निर्णय घेतला तरी, त्याबाबत लवकरात लवकर लाभार्थी महिलांना अधिकृत माहिती देणे आवश्यक आहे. योजनेच्या अंमलबजावणीत पारदर्शकता ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
लाडकी बहीण योजनेचा एप्रिल महिन्याचा हप्ता अद्याप वितरित झालेला नाही. महिला व बालविकास मंत्री आदिती तटकरे यांनी ३० एप्रिलपर्यंत हप्ता वितरित होईल असे आश्वासन दिले होते. परंतु २८ एप्रिलपर्यंत कोणत्याही लाभार्थीच्या खात्यात पैसे जमा झालेले नाहीत.
पुढील दोन दिवस अत्यंत महत्त्वाचे असून, त्या दरम्यान महिला व बालविकास विभागाकडून अधिकृत माहिती मिळण्याची अपेक्षा आहे. एप्रिल आणि मे महिन्यांचे हप्ते एकत्रित मे महिन्यात वितरित करण्याचीही शक्यता वर्तवली जात आहे.
लाखो महिला या योजनेच्या हप्त्याच्या प्रतीक्षेत आहेत, त्यामुळे सरकारने योजनेच्या अंमलबजावणीत वेळेचे बंधन पाळणे व लाभार्थींशी सुसंवाद ठेवणे महत्त्वाचे आहे. नियमित व वेळेवर हप्ते मिळाल्यानेच योजनेचे वास्तविक उद्दिष्ट साध्य होऊ शकेल.