Traffic Challan Check आज आपण एक अत्यंत महत्त्वाचा विषय समजून घेणार आहोत – ई-चलन. वाहन चालवताना नियमांचे पालन करणे प्रत्येक नागरिकाचे कर्तव्य आहे. तरीही काही वेळा अनवधानाने किंवा अजाणतेपणे नियमांचे उल्लंघन होते आणि त्याचा परिणाम म्हणून आपल्या वाहनावर दंड आकारला जातो. आधुनिक तंत्रज्ञानामुळे आता वाहतूक पोलीस सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांद्वारे नियमभंग नोंदवून ऑनलाइन दंड आकारतात. या लेखाद्वारे आपण जाणून घेणार आहोत की आपल्या वाहनावर अशा प्रकारचा दंड आकारला आहे की नाही आणि असल्यास त्याचे ऑनलाइन पेमेंट कसे करावे.
मार्च २०२५ अखेरपर्यंत सर्व दंड भरणे अनिवार्य
शासनाने आदेश दिले आहेत की मार्च २०२५ अखेरपर्यंत सर्व थकित दंड भरणे अनिवार्य आहे. ज्या वाहन मालकांनी त्यांच्या वाहनावरील दंड भरलेला नाही, त्यांच्यावर कठोर कारवाई केली जाण्याची शक्यता आहे. या कारवाईमध्ये पुढील गोष्टींचा समावेश असू शकतो:
- वाहन ताब्यात घेणे
- वाहन परवाना रद्द करणे
- न्यायालयीन खटला दाखल करणे
- अतिरिक्त दंड आकारणे
म्हणूनच आपल्या वाहनावर कोणताही दंड थकीत आहे की नाही याची माहिती मिळवणे आणि तो वेळेत भरणे आवश्यक आहे.
ई-चलन म्हणजे काय?
ई-चलन म्हणजे इलेक्ट्रॉनिक चलान होय. हे डिजिटल पद्धतीने जारी केलेले चलान/दंड पावती असते. जेव्हा एखादा वाहन चालक वाहतूक नियमांचे उल्लंघन करतो, तेव्हा वाहतूक पोलीस त्या वाहनाचा क्रमांक नोंदवून ई-चलान जारी करतात. नियमांचे उल्लंघन नोंदवण्यासाठी पोलीस खालील साधनांचा वापर करतात:
- सीसीटीव्ही कॅमेरे
- स्पीड गन
- मोबाईल कॅमेरे
- बॉडी-वॉर्न कॅमेरे
ई-चलान कोणत्या कारणांसाठी जारी केले जाते?
वाहतूक नियमांचे विविध प्रकारे उल्लंघन केल्यास ई-चलान जारी केले जाते, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे पुढीलप्रमाणे:
- वेगमर्यादेचे उल्लंघन
- लाल सिग्नल तोडणे
- नो-पार्किंग झोनमध्ये पार्किंग
- हेल्मेट न वापरणे
- सीट बेल्ट न वापरणे
- मोबाईलवर बोलत वाहन चालवणे
- ओव्हरलोडिंग
- वाहनाचे कागदपत्रे सोबत नसणे
- प्रदूषण प्रमाणपत्र नसणे
- विमा पॉलिसी कालबाह्य असणे
आपल्या वाहनावरील ई-चलन कसे तपासावे?
आपल्या वाहनावर कोणत्याही प्रकारचा दंड आकारला आहे किंवा नाही हे तपासण्यासाठी आपण विविध पद्धतींचा अवलंब करू शकता:
१. महा ट्रॅफिक अॅपद्वारे
महा ट्रॅफिक अॅप हे महाराष्ट्र वाहतूक पोलिसांद्वारे विकसित एक अधिकृत मोबाईल अॅप्लिकेशन आहे. या अॅपद्वारे आपण आपल्या वाहनावरील दंड सहजपणे तपासू शकता.
अॅप डाउनलोड करण्याची पद्धत:
- गूगल प्ले स्टोर किंवा अॅपल अॅप स्टोरवरून ‘महा ट्रॅफिक’ अॅप डाउनलोड करा
- अॅप उघडा आणि आपला मोबाईल नंबर नोंदवा
- ओटीपी सत्यापित करा
- ‘माझे ई-चलान’ विभागात जा
- आपल्या वाहनाचा नोंदणी क्रमांक प्रविष्ट करा
- आपल्या वाहनावरील सर्व थकीत दंड दिसतील
२. ई-चलान पोर्टलद्वारे
महाराष्ट्र वाहतूक पोलिसांच्या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन आपण आपल्या वाहनावरील दंड तपासू शकता.
ऑनलाइन तपासणीची पद्धत:
- https://echallan.parivahan.gov.in या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या
- होम पेजवरील ‘Check Challan Status’ वर क्लिक करा
- आपल्या वाहनाचा नोंदणी क्रमांक प्रविष्ट करा
- कॅप्चा कोड एंटर करा
- ‘Search’ बटणावर क्लिक करा
- आपल्या वाहनावरील सर्व थकीत दंडाची यादी दिसेल
३. एसएमएस द्वारे
आपण एसएमएसद्वारे देखील आपल्या वाहनावरील दंड तपासू शकता.
एसएमएस पाठवण्याची पद्धत:
- ECHALLAN <वाहन क्रमांक> टाईप करा
- हा मेसेज 7738299899 या क्रमांकावर पाठवा
- आपल्याला थकीत दंडाची माहिती एसएमएसद्वारे मिळेल
ई-चलान ऑनलाइन कसे भरावे?
आपल्या वाहनावरील दंड ऑनलाइन भरण्यासाठी खालील पद्धतींचा अवलंब करू शकता:
१. महा ट्रॅफिक अॅपद्वारे पेमेंट:
- महा ट्रॅफिक अॅप उघडा
- ‘माझे ई-चलान’ विभागात जा
- आपल्या वाहनाचा नोंदणी क्रमांक प्रविष्ट करा
- दिसणाऱ्या दंडामधून भरायचा दंड निवडा
- ‘पे नाऊ’ बटणावर क्लिक करा
- पेमेंटची पद्धत निवडा (क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड, नेट बँकिंग, यूपीआय इ.)
- पेमेंट पूर्ण करा
- पावती डाउनलोड करा आणि ती भविष्यात संदर्भासाठी जपून ठेवा
२. ई-चलान पोर्टलद्वारे पेमेंट:
- https://echallan.parivahan.gov.in या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या
- ‘Check Challan Status’ वर क्लिक करा
- आपल्या वाहनाचा नोंदणी क्रमांक प्रविष्ट करा
- दिसणाऱ्या दंडामधून भरायचा दंड निवडा
- ‘Pay Now’ बटणावर क्लिक करा
- पेमेंटची पद्धत निवडा
- पेमेंट पूर्ण करा
- पावती डाउनलोड करा
३. ऑफलाइन पेमेंट पर्याय:
जर आपल्याला ऑनलाइन पेमेंट करता येत नसेल, तर आपण खालील पर्यायांचा वापर करू शकता:
- वाहतूक पोलीस स्टेशन: सर्वात जवळच्या वाहतूक पोलीस स्टेशनला भेट देऊन आपण दंड भरू शकता
- आरटीओ कार्यालय: आपल्या जवळच्या प्रादेशिक परिवहन कार्यालयात जाऊन दंड भरू शकता
- सेवा केंद्र: अधिकृत सेवा केंद्रांमधून दंड भरण्याची सुविधा उपलब्ध आहे
सावधगिरीचे उपाय आणि सूचना
- नियमित तपासणी: आपल्या वाहनावरील दंडाची स्थिती नियमितपणे तपासत राहा, विशेषतः जर आपण वारंवार वाहन चालवत असाल तर.
- पावती जतन करा: दंड भरल्यानंतर मिळणारी पावती कमीत कमी एक वर्ष जपून ठेवा.
- मोबाईल अपडेट ठेवा: आपला नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांक अद्ययावत ठेवा, जेणेकरून आपल्याला दंडाबद्दल एसएमएस सूचना मिळतील.
- विलंब टाळा: दंड तात्काळ भरा, कारण विलंब केल्याने अतिरिक्त दंड आकारला जाऊ शकतो किंवा कायदेशीर कारवाई होऊ शकते.
- ऑनलाइन फसवणूक टाळा: फक्त अधिकृत वेबसाईट आणि अॅप्सचा वापर करा. अनोळखी लिंक्स किंवा अॅप्सद्वारे पेमेंट करू नका.
वाहन चालवणे हे एक विशेषाधिकार आहे, आणि त्यासोबत येणारी जबाबदारी आपण स्वीकारली पाहिजे. वाहतूक नियमांचे पालन करून आपण स्वतःची आणि इतरांची सुरक्षा सुनिश्चित करू शकतो. तरीही, चुकून दंड आकारला गेल्यास, वरील पद्धतींचा अवलंब करून आपण सहजपणे त्याची तपासणी आणि पेमेंट करू शकता. लक्षात ठेवा, मार्च २०२५ अखेरपर्यंत सर्व थकीत दंड भरणे अनिवार्य आहे, अन्यथा आपल्याला कायदेशीर परिणामांना सामोरे जावे लागू शकते.
