April installment महाराष्ट्र राज्य सरकारने नागरिकांच्या, विशेषतः महिलांच्या हितासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण योजना राबविल्या आहेत. त्यापैकी एक महत्त्वपूर्ण आणि लोकप्रिय योजना म्हणजे ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’. या योजनेंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा आर्थिक लाभ दिला जातो. आतापर्यंत या योजनेचे नऊ हप्ते लाभार्थी महिलांच्या खात्यावर जमा करण्यात आले आहेत. परंतु एप्रिल महिन्याच्या दहाव्या हप्त्याबाबत अनेक प्रश्न उपस्थित होत आहेत.
घोषणा आणि प्रत्यक्षात: विसंगती
महिला व बालविकास मंत्री आदितीताई तटकरे यांनी नुकतीच घोषणा केली होती की एप्रिल महिन्याचा हप्ता ३० एप्रिल २०२५ पूर्वी लाभार्थी महिलांच्या बँक खात्यावर जमा केला जाईल. त्याचबरोबर, काही माध्यमांनी २६ एप्रिलपासून हे वितरण सुरू होईल अशी माहिती दिली होती. परंतु आज २८ एप्रिल रोजी देखील लाभार्थी महिलांच्या खात्यावर कोणतीही रक्कम जमा झालेली नाही. यामुळे लाखो लाभार्थी महिला अनिश्चिततेत आहेत आणि या हप्त्याची प्रतीक्षा करत आहेत.
अक्षय तृतीया मुहूर्तावर वितरणाची शक्यता
सुरुवातीला, सरकारने अक्षय तृतीयेच्या मुहूर्तावर (३० एप्रिल २०२५ रोजी) हा हप्ता वितरित करण्याचे संकेत दिले होते. परंतु नंतर महिला व बालविकास मंत्री आदितीताई तटकरे यांनी ३० एप्रिलपूर्वीच हप्ता वितरित करण्याचे आश्वासन दिले होते. आता २८ एप्रिल उजाडले असूनही, अद्याप हप्ता वितरित झालेला नाही, त्यामुळे अक्षय तृतीयेचा मुहूर्त साधण्याची शक्यता पुन्हा बळावली आहे.
हप्ता वितरणातील आव्हाने
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेंतर्गत सुमारे २.६३ कोटी महिला लाभार्थी आहेत. यापैकी काही महिलांना योजनेतून बाद करण्यात आले असले तरी, अजूनही लाभार्थींची संख्या अडीच कोटींच्या आसपास आहे. इतक्या मोठ्या संख्येने लाभार्थींना एकाच वेळी डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT) द्वारे रक्कम पाठविणे हे मोठे आव्हान आहे. अशा प्रकारे एकाचवेळी पैसे पाठविल्यास बँकांच्या सर्व्हरवर ताण येऊ शकतो आणि त्यामुळे पैसे पाठविण्यात अडचणी येऊ शकतात.
वितरण प्रक्रियेस लागणारा वेळ
योजनेच्या सुरुवातीपासूनच, हप्त्यांचे संपूर्ण वितरण होण्यासाठी साधारणपणे चार ते पाच दिवसांचा कालावधी लागतो. या कालावधीत सर्व पात्र महिलांच्या बँक खात्यावर रक्कम जमा केली जाते. जर अक्षय तृतीयेच्या मुहूर्तावर हप्ता वितरित करायचा असेल, तर २६ किंवा २७ एप्रिलपासून वितरण प्रक्रिया सुरू झाली असती. परंतु, अद्याप योजनेच्या हप्ता वितरणाबाबत राज्य सरकारकडून किंवा महिला व बालविकास विभागाकडून कोणतीही अधिकृत माहिती देण्यात आलेली नाही.
एप्रिल आणि मे महिन्यांचे एकत्रित वितरण?
काही माध्यमांच्या वृत्तानुसार आणि विभागातील सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, सरकार एप्रिल आणि मे महिन्यांचे हप्ते एकत्रित वितरित करण्याचा विचार करत आहे. फेब्रुवारी आणि मार्च महिन्यांच्या हप्त्यांप्रमाणेच, जे मार्च महिन्याच्या पहिल्या आणि दुसऱ्या आठवड्यात एकत्रित वितरित करण्यात आले होते, एप्रिल आणि मे महिन्यांचे हप्ते देखील एकत्र दिले जाऊ शकतात. याचा अर्थ असा की, लाभार्थी महिलांना एप्रिल महिन्याच्या हप्त्यासाठी मे महिन्यापर्यंत वाट पाहावी लागू शकते.
तातडीने अपडेट आवश्यक
आता २८ व २९ एप्रिल हे अत्यंत महत्त्वाचे दिवस ठरणार आहेत. शनिवार-रविवारच्या सुट्टीनंतर, महिला व बालविकास विभागाकडून योजनेच्या हप्ता वितरणाबाबत काही अपडेट मिळू शकते. जर सरकारने महिला व बालविकास विभागाकडे निधी वर्ग केला असेल, तर पुढील दोन-तीन दिवसांत लाभार्थी महिलांच्या खात्यावर रक्कम जमा होऊ शकते.
महिलांमध्ये वाढती नाराजी
योजनेच्या हप्त्याच्या वितरणात होणाऱ्या विलंबामुळे लाभार्थी महिलांमध्ये नाराजी वाढत आहे. विशेषत:, जर एप्रिल महिन्याचा हप्ता मे महिन्यात वितरित केला गेला, तर महिलांच्या नाराजीत आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे, सरकार आणि महिला व बालविकास विभागाने तातडीने स्पष्टीकरण देणे आवश्यक आहे.
योजनेची महत्त्वपूर्ण वैशिष्ट्ये
‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’ ही महाराष्ट्र राज्य सरकारची एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे. या योजनेंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा निश्चित रक्कम त्यांच्या बँक खात्यावर थेट जमा केली जाते. योजनेची पात्रता निकष, लाभ रक्कम आणि अन्य नियम-अटी सरकारने निर्धारित केल्या आहेत.
पात्र महिलांची संख्या आणि निधी व्यवस्थापन
या योजनेंतर्गत सुमारे २.६३ कोटी महिला पात्र होत्या, त्यापैकी काहींना योजनेतून बाद करण्यात आले असले तरी, अजूनही लाभार्थींची संख्या अडीच कोटींच्या आसपास आहे. इतक्या मोठ्या संख्येने लाभार्थींना दरमहा रक्कम वितरित करणे हे राज्य सरकारसाठी मोठे आव्हान आहे. योजनेसाठी आवश्यक निधीची उपलब्धता, त्याचे व्यवस्थापन आणि वितरण यांचा समतोल साधणे महत्त्वाचे आहे.
आगामी दिवसांत काय अपेक्षित?
२८ आणि २९ एप्रिल रोजी महिला व बालविकास विभागाकडून योजनेच्या हप्ता वितरणाबाबत काही अपडेट मिळण्याची शक्यता आहे. जर सरकारने विभागाकडे आवश्यक निधी वर्ग केला असेल, तर अक्षय तृतीयेच्या मुहूर्तावर (३० एप्रिल) किंवा त्यापूर्वी हप्ता वितरित केला जाऊ शकतो. परंतु, जर एप्रिल आणि मे महिन्यांचे हप्ते एकत्रित वितरित करण्याचा निर्णय घेतला गेला, तर लाभार्थी महिलांना मे महिन्यापर्यंत वाट पाहावी लागू शकते.
लाभार्थी महिलांसाठी विशेष माहिती
लाभार्थी महिलांनी त्यांचे बँक खाते अद्ययावत ठेवावे आणि नियमितपणे त्यांच्या खात्यातील व्यवहार तपासावेत. योजनेच्या हप्त्याच्या वितरणाबाबत अधिकृत माहितीसाठी महिला व बालविकास विभागाच्या अधिकृत वेबसाईट किंवा सोशल मीडिया हँडल्सवर लक्ष ठेवावे. योजनेशी संबंधित कोणत्याही अडचणींसाठी, त्यांनी संबंधित अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधावा.
एप्रिल हप्त्याच्या वितरणाची सद्यस्थिती
सध्या, एप्रिल महिन्याच्या हप्त्याच्या वितरणाबाबत अनिश्चितता कायम आहे. अद्याप (२८ एप्रिल रोजी) लाभार्थी महिलांच्या खात्यावर कोणतीही रक्कम जमा झालेली नाही. महिला व बालविकास विभागाकडून अधिकृत माहिती मिळालेली नाही. त्यामुळे, लाभार्थी महिलांनी धीर धरावा आणि विभागाकडून येणाऱ्या अधिकृत माहितीची प्रतीक्षा करावी.
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्र राज्यातील महिलांसाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे. या योजनेंतर्गत दरमहा मिळणारा आर्थिक लाभ अनेक कुटुंबांना मदत करतो. एप्रिल महिन्याच्या हप्त्याच्या वितरणात होत असलेला विलंब चिंताजनक आहे. पुढील दोन-तीन दिवसांत याबाबत अधिकृत माहिती मिळण्याची अपेक्षा आहे. अक्षय तृतीयेच्या मुहूर्तावर हप्ता वितरित केला जाण्याची शक्यता आहे. परंतु, एप्रिल आणि मे महिन्यांचे हप्ते एकत्रित वितरित केले जाण्याची शक्यताही नाकारता येत नाही. लाभार्थी महिलांनी धीर धरावा आणि विभागाकडून येणाऱ्या अधिकृत माहितीची प्रतीक्षा करावी.
सध्या महिला व बालविकास विभागाने एप्रिल महिन्याच्या हप्त्याबाबत काहीही अधिकृत माहिती दिलेली नाही, त्यामुळे अफवांवर विश्वास न ठेवता अधिकृत माहितीचीच प्रतीक्षा करावी. राज्य सरकार आणि महिला व बालविकास विभागाने योजनेच्या पारदर्शक अंमलबजावणीसाठी तातडीने पावले उचलावीत, जेणेकरून लाभार्थी महिलांमध्ये असलेली अनिश्चितता दूर होईल.
