get a house महाराष्ट्र राज्यात घरकुल योजनेंतर्गत आता मोठ्या प्रमाणावर विस्तार होणार आहे. सरकारने घेतलेल्या महत्त्वपूर्ण निर्णयांमुळे आता जवळपास २० लाख नवीन घरकुले मंजूर करण्यात आली असून, याचबरोबर आणखी १० लाख घरकुले लवकरच मंजूर होणार आहेत. ही घरे बांधण्यासाठीच्या अनुदानात ५० हजार रुपयांची वाढ करण्यात आली असून, प्रधानमंत्री सूर्यघर योजनेंतर्गत या घरांमध्ये सौर ऊर्जा प्रणालीही बसवण्यात येणार आहे.
लाभार्थ्यांसाठी महत्त्वाचे बदल
राज्यातील अनेक लाभार्थी असे आहेत ज्यांच्या नावावर घरकुल मंजूर झाले आहे, परंतु त्यांच्याकडे जमीन नाही. अशा लाभार्थ्यांना जमीन उपलब्ध करून देण्यासाठी विशेष उपक्रम राबवण्यात येणार आहे. यासाठी गायरान जमिनींचा वापर करून, गावठाण वाढ करून किंवा दीनदयाल योजनेंतर्गत जमीन उपलब्ध करून देण्याचे नियोजन आहे.
वेगवान अंमलबजावणी
घरकुल योजनेची अंमलबजावणी अतिशय वेगाने सुरू आहे. विभागाचे सचिव श्री. डवले यांच्या नेतृत्वाखाली रेकॉर्ड वेळेत घरांना मंजुरी देण्यात आली असून, पहिला हप्ता देखील वितरित करण्यात आला आहे. या कामाची गती पाहून मंत्री महोदय श्री. शिवराज सिंह चव्हाण यांनी आणखी १० लाख घरकुलांना मंजुरी देण्याचे आश्वासन दिले आहे.
सूर्यघर योजना – वीजबिलातून मुक्ती
या योजनेतील सर्वात महत्त्वाचा बदल म्हणजे प्रधानमंत्री सूर्यघर योजनेचा समावेश. ज्या घरांचे बांधकाम होईल, त्या सर्व घरांमध्ये पहिल्या दिवसापासूनच सौर ऊर्जा प्रणाली बसवण्यात येणार आहे. यामुळे लाभार्थ्यांना वीजबिले भरावी लागणार नाहीत आणि त्यांचा दैनंदिन खर्च कमी होईल.
विशेष कार्यपद्धती
ज्या भागात जमिनीचे भाव जास्त आहेत किंवा जमीन उपलब्ध करून देण्यात अडचणी येत आहेत, अशा प्रकरणांसाठी एक विशेष उच्चस्तरीय समिती स्थापन करण्याचे नियोजन आहे. ही समिती अशा प्रकरणांचा आढावा घेऊन त्वरित निर्णय घेईल.
योजनेचे फायदे
१. अनुदानात वाढ
घरकुल योजनेंतर्गत मिळणाऱ्या अनुदानात ५० हजार रुपयांची वाढ करण्यात आली आहे. यामुळे लाभार्थ्यांना चांगल्या प्रतीचे घर बांधण्यास मदत होईल.
२. सौर ऊर्जा प्रणाली
सर्व घरांमध्ये सौर ऊर्जा प्रणाली बसवल्यामुळे लाभार्थ्यांना वीजबिलाचा भार पडणार नाही. याशिवाय पर्यावरणपूरक ऊर्जेचा वापर होईल.
३. जमीन उपलब्धता
ज्या लाभार्थ्यांकडे जमीन नाही, अशांना सरकारी योजनांतर्गत जमीन उपलब्ध करून देण्यात येईल.
विशेष मोहिम
राज्य सरकार या योजनेची अंमलबजावणी मिशन मोडवर करणार आहे. ज्यांच्याकडे घर नाही आणि जमीनही नाही, अशा सर्व लाभार्थ्यांना या योजनेंतर्गत समाविष्ट करण्याचे उद्दिष्ट आहे. यासाठी विशेष प्रयत्न केले जात आहेत.
लाभार्थी निवड प्रक्रिया
योजनेचा लाभ खऱ्या गरजू लोकांपर्यंत पोहोचावा यासाठी लाभार्थी निवड प्रक्रिया अधिक पारदर्शक करण्यात आली आहे. ज्यांच्याकडे घर नाही आणि जमीनही नाही, अशा लोकांना प्राधान्य देण्यात येत आहे.
अंमलबजावणी यंत्रणा
या योजनेची अंमलबजावणी करण्यासाठी राज्य पातळीवर विशेष यंत्रणा स्थापन करण्यात आली आहे. जिल्हा स्तरावर देखील समन्वय समिती कार्यरत आहे. याशिवाय, शासकीय अधिकारी आणि कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्यात आले आहे.
सॅच्युरेशन अप्रोच
आतापर्यंत २० लाख घरकुले मंजूर करण्यात आली असून, आणखी १० लाख घरकुले लवकरच मंजूर होणार आहेत. यामुळे राज्यात घरकुल योजनेची सॅच्युरेशन पातळी गाठली जाईल. म्हणजेच, राज्यातील जवळपास सर्व पात्र लाभार्थ्यांना या योजनेचा लाभ मिळेल.
पुढील योजना
राज्य सरकारच्या योजनेनुसार, पुढील काही महिन्यांत या योजनेचा विस्तार करून अधिकाधिक लाभार्थ्यांपर्यंत पोहोचण्याचा प्रयत्न केला जाणार आहे. यासाठी केंद्र सरकारच्या सहकार्याने विशेष निधी उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे.
सार्वजनिक-खासगी भागीदारी
घरकुल योजनेच्या अंमलबजावणीमध्ये सार्वजनिक-खासगी भागीदारीला प्रोत्साहन देण्यात येत आहे. खासगी क्षेत्रातील कंपन्या, बिल्डर्स आणि विकासकांना या योजनेत सहभागी होण्यासाठी आमंत्रित करण्यात आले आहे.
प्रधानमंत्री आवास योजना आणि सूर्यघर योजनेच्या माध्यमातून राज्य सरकार राज्यातील गरीब आणि गरजू लोकांना स्वतःचे घर मिळवून देण्यासाठी प्रयत्नशील आहे. अनुदानात वाढ, सौर ऊर्जा प्रणालीचा समावेश आणि जमीन उपलब्धतेसाठीचे विशेष प्रयत्न यामुळे या योजनेचा लाभ अधिकाधिक लोकांपर्यंत पोहोचेल.
या योजनेमुळे लाभार्थ्यांचे जीवनमान सुधारेल, त्यांना स्वतःचे छप्पर मिळेल आणि त्यांच्या दैनंदिन खर्चातही बचत होईल. यामुळे राज्यातील गरिबी निर्मूलनाच्या प्रयत्नांना चालना मिळेल आणि सर्वांसाठी घरे या संकल्पनेच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण पाऊल पडेल.
शासनाच्या या निर्णयामुळे राज्यातील लाखो कुटुंबांना फायदा होणार असून, “सबका साथ, सबका विकास” या ध्येयाच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण प्रगती होईल. प्रधानमंत्री आवास योजनेच्या माध्यमातून आणि सूर्यघर योजनेच्या समावेशामुळे स्वच्छ ऊर्जेचा वापर वाढेल आणि पर्यावरण संरक्षणालाही हातभार लागेल.